Je kan leuke dingen doen en toch oog hebben voor de planeet, bijvoorbeeld door lokaal te eten, ludieke milieuacties te verzinnen, samen duurzaamheidsprojecten te starten en initiatieven te nemen om het leven en de stad groener te maken. In stadsboerderijen, op co-creatieplekken, in vernieuwende ecowijken en op duurzame festivals gaat het allemaal om delen, ontmoeten en uitwisselen in een open en vriendelijke sfeer voor een betere en vooral schonere toekomst. Groen, groener, groenst!
Marseille: de Friche is waar je wezen moet!
De Friche de la Belle de Mai is een complex van 45.000 m² midden in Marseille, met een dakterras van maar liefst 8.000 m² waar jong en oud elkaar treffen en allerlei initiatieven worden ontwikkeld voor toekomstbestendige levensstijlen. Het complex bestaat uit een oude tabaksfabriek die tot kunst- en cultuurcentrum is omgebouwd, met theater- en concertzalen, een locavoor restaurant (Les Grandes Tables), een boerenmarkt, cafés, een skatepark, speeltoestellen, moestuinen, streetart en expositieruimtes waar originele tentoonstellingen (zoals ‘Plasticocène’ met kunst van zwerfafval, en ‘Prendre la clé des champs’ over architectuur en landbouw). Kortom, een dynamische plek die helemaal past bij deze historische en moderne stad aan zee, waar in augustus bovendien het Delta Festival wordt gehouden met concerten en een duurzaam dorp op de stranden van het Prado.
La Friche Belle de Mai Delta Festival - 4 t/m 8 september 2024
Aix-les-Bains: een duurzaam muziekfestival in de Franse Alpen
Aix-les-Bains, een bekend kuuroord in de Savoie, ligt aan de voet van de Franse Alpen en aan de oevers van het schitterende Lac du Bourget. Vanwege de ongerepte natuur is deze ‘Riviera van de Alpen’ het hele jaar een ideale uitvalsbasis voor fietsliefhebbers (Aix-les-Bains heeft ook het label ‘Ville à Vélo’ van de Tour de France). In deze prachtige omgeving vindt elke zomer ook het Musilac plaats, het bekendste pop-rockfestival in de regio Auvergne-Rhône-Alpes. Het bijzondere van dit evenement is dat het volledig duurzaam is: er wordt geen plastic gebruikt, al het afval wordt gerecycled en er wordt alleen gewerkt op basis van korte distributielijnen, alles om bij te dragen aan een beter milieu. Goed voorbeeld doet goed volgen!
Bezoek het Festival Musilac - 10 t/m 13 juli 2024
Bordeaux zet de knop om met het ecocomplex Darwin
Bordeaux, de zwierige hoofdstad van Nouvelle-Aquitaine, eert op de linkeroever van de Garonne zijn verleden in de voetgangersstraatjes van het fraaie historische centrum. Maar op de rechteroever richt de Europese hoofdstad van het Smart Tourism in 2022 zich resoluut op de toekomst. Een voormalige kazerne is daar omgebouwd tot het duurzame Darwin-complex, dat als een soort marktplein fungeert. Het is een vrolijke, open ontmoetingsplek met street art, een skatepark, coworking-plekken, een markt van lokale producenten en een stadsboerderij. Hier bevindt hier ook het Magasin Général, een van de grootste biologische restaurants van Frankrijk waar je eet en drinkt op basis van lokale producten en volgens korte distributiekanalen; je kan er zelfs bier uit Bordeaux krijgen!
Darwin Bezoek het Climax Festival 2024 (september 2024 in het Darwin-complex, data nog niet bekend)
Lyon, een ecologische vrijplaats in het departement Auvergne-Rhône-Alpes
Als hoofdstad van de biodiversiteit in 2019 heeft Lyon zijn strepen verdiend door de oevers van de Saône te vergroenen. Je kan er tegenwoordig kilometerslang struinen door watertuinen en weilanden en bij mooi weer zelfs zonnebaden op de stranden langs de rivier. In de ecologische wijk Confluence worden allerlei nieuwe projecten ontwikkeld. Je hebt er de HEAT, een foodcourt met werk- en ontmoetingsplekken. Een geweldige locatie voor uitwisselingen en om lekker lokaal te eten, volgens de kalender van de seizoenen en voor een eerlijke prijs. Er is ook een aparte evenementenhal, waar het muziekfestival Nuits Sonores dit jaar van 7 tot 12 mei 2024 zijn eenentwintigjarig bestaan zal vieren. Een bruisend festijn dat niet alleen in de HEAT, maar ook op de oevers van de Saône zal plaatsvinden, met dansmuziek maar ook een NS Lab voor culturele acties en burgerinitiatieven. Wij zijn fan!
Nantes, een op en top groene stad in de regio Pays-de-la-Loire
Nantes, dat als eerste Franse stad in 2013 werd verkozen tot Groene hoofdstad van Europa, heeft sindsdien altijd vooropgelopen en doet er alles aan om die voorsprong te behouden. Zo heb je er een uitgebreid netwerk van fietspaden, ecologische stadswijken, de Petite Amazonie (het enige Natura 2000-gebied in een Europese stad), voedzaam land en gemeenschappelijke moestuinen in stadsparken. In de stad waar vroeger de hertogen van Bretagne heer en meester waren, draait alles om duurzaamheid, maar altijd op een leuke en leerzame manier. Zo is er de Agronaute, een grote stadsboerderij met workshops, projecten, concerten en boerenmarkten. ’s Zomers vindt er de Voyage à Nantes plaats, een kunstevenement met een ‘kantine’ waar alleen lokaal eten wordt geserveerd. En milieubewust eten doe je ook in de Magmaa, de nieuwe foodcourt in de voormalige Alstom-hallen waar gerechten van over de hele wereld op basis van lokale producten worden bereid. Hoe groen wil je het hebben?
L'Agronaute Kunstroute-en festival Voyage à Nantes Foodhal Magmaa
Montpellier, met z'n allen naar de foodhallen
Prominente architecten en ontwerpers hebben hun oog laten vallen op Montpellier. Naast de Port Marianne en op de oevers van de Lez verrijzen gedurfde gebouwen die goed aansluiten bij de gezellige bedrijvigheid, zoals de Marché du Lez met zijn foodhallen. Vroeger stonden hier drukkerijen, maar nu biedt het nieuwe complex plaats aan food trucks, brocantewinkels, recyclingbedrijven, restaurants, bars en dakterrassen, maar ook kraampjes van lokale producenten en petanquebanen. Kortom, een bruisende ontmoetingsplek waar je ook lekker kunt eten. Een even populaire co-creatieplek of ‘third place’ is de Halle Tropisme in de voormalige werkplaatsen van de École d'Application d'Infanterie. Deze hal met een oppervlak van 10.000 m² is een ideale plek voor muziekevenementen, hedendaagse kunstexposities en culinaire experimenten. Maar men komt er ook voor clubbing, debatten, afterworks, knutselen, recycling en tuinieren. Alles in een sfeer van saamhorigheid en solidariteit.
Lille, blik op de toekomst in Noord-Frankrijk
Lille, dat in 2020 de wereldhoofdstad van design was, heeft de blik op de toekomst gericht en staat open voor alles wat het lever mooier kan maken. Wie een indruk wil krijgen van deze culturele en artistieke ontwikkelingen, moet een kijkje gaan nemen bij het station Saint-Sauveur, waar in de altijd drukke hallen van alles gebeurt en waar je in de Bistrot Saint-So lekker kan eten. Door de vele concerten, lezingen, exposities en debatten die er plaatsvinden, is Lille een bruisende stad waar iedereen aan zijn trekken komt. Maar ook op culinair vlak is de metropool onverzadigbaar! Zo is er Mange Lille, een collectief van bevlogen chef-koks die zich inzetten voor een milieubewuste en lokale manier van koken. In 2024 bestaat het collectief 11 jaar, wat uitbundig zal worden gevierd. Maar recentelijk zijn er nog meer adressen bij gekomen waar je gezond kunt eten op het ritme van de seizoenen, zoals Grand Scène, een hotspot voor lokaal street food, en Hall U Need, een gigantisch complex met een bowlingbaan, virtual reality games en karaokezalen, maar ook een restaurant waar duurzaam en 100% zero waste wordt gekookt.
Rennes, een vruchtbare voedingsbodem in Bretagne
Rennes zet de vaart er ook goed in als het om duurzaamheid gaat. Third places en stadsboerderijen schieten als paddenstoelen uit de grond en zorgen in een recreatieve setting voor een kruisbestuiving tussen landbouw en cultuur, voeding en sociale cohesie. Sinds het voorjaar van 2021 wordt de groente van de Ferme de Quincé verwerkt in de gerechten van het bijbehorende restaurant, en er worden ook concerten georganiseerd. Daarnaast is in de restaureerde hoeve van het Château de la Prévalaye een collectief gevestigd dat onder de naam La Basse-Cour (de hoenderhof) cursussen en lezingen organiseert, maar ook kunstenaars en koks huisvest op een plek die in het teken staat van gezond en milieubewust eten. Vanaf eind april gaat de Guinguette weer open, het buitenrestaurant waar je heerlijke seizoensgerechten voorgeschoteld krijgt en eindeloos kan bomen over een betere wereld. De jaarlijkse festivals in Rennes, zoals Les Tombées de la Nuit (in juli) en Les TransMusicales (in december), worden ook georganiseerd volgens het principe ‘creatief, simpel en milieubewust’.
Ferme de Quincé La Basse Cour Les Tombées de la Nuit Les TransMusicales
Parijs: alle lichten op groen!
Ook in Parijs en omstreken is er geen gebrek aan stadsboerderijen en co-creatieplekken waar volop wordt gereflecteerd over het milieu, duurzame en inclusieve economie. Je vindt ze zelfs boven op daken, zoals NU-Paris in het 15de arrondissement. In 2023 stonden er opnieuw mooie initiatieven op het programma. Zo is in het bosgebied bij Meudon (vanuit Parijs bereikbaar met de bus en de RER) een oude hangar voor zeppelins omgetoverd tot een cultureel centrum, de Hangar Y. Hier worden activiteiten georganiseerd op het gebied van kunst, wetenschap en natuur, met een kunstwandeling in de openlucht en een bistronomisch bosrestaurant waar gerechten op basis van lokale producten worden geserveerd.
Al even spectaculair is de voormalige campus van de Université de Censier, hartje Parijs, met een oppervlak van 25.000 m², waar alles draait om wetenschap. Er worden niet alleen lezingen en exposities georganiseerd, maar ook markten en concerten in een ambiance die draait om leren op een ludieke manier. Daarnaast zijn er een kringloopwinkel annex kantine met aandacht voor solidariteit en duurzaamheid, een amfitheater en een café waar mensen elkaar kunnen ontmoeten en kennis kunnen uitwisselen.
Dezelfde insteek geldt voor Bercy Beaucoup, een ‘derde plek’ in de wijk Bercy-Charenton (12de arrondissement) met gedeelde tuinen, een kringloopwinkel, een eetcafé (met een broodoven!) en swingende avonden in de Boîte à Sardines, de kleinste discotheek ter wereld!
Verder wordt op 31 mei, 1 en 2 juni 2024 in het Bois de Vincennes een duurzaam popfestival gehouden, met de veelzeggende naam We Love Green, in het decor van een onderzoekslaboratorium in de openlucht waar je tussen de concerten door kan meedoen aan creatieve, artistieke en duurzame workshops en experimenten.
NU-Paris, Nature Urbaine Hangar Y Cesure Bercy Beaucoup Festival We Love Green (2 t/m 4 juni 2023)
Tours, ecologisch en inclusief in het Loiredal
Wie de Loirestreek op de fiets verkent, moet ten zuiden van Tours beslist een kijkje gaan nemen in het ecologische recreatiepark La Gloriette, een natuurgebied van bijna 200 hectare waar het milieu in alle opzichten centraal staat. Het hele jaar worden hier activiteiten georganiseerd op slechts een paar kilometer van de kastelen van de Loire. Zo is er in juni Le Potager Ėlectronique, een vrolijk hedendaags muziekfestival met talloze artiesten en projecten die deze bijzondere plek eer aandoen. Een andere plek die een omweg waard is, is Les Beaumonts, een reusachtige ‘third place’ die in 2022 op het terrein van een voormalige kazerne is ingericht. Ook hier worden allerlei creatieve, inclusieve en duurzame initiatieven ontplooid. Op 1 april is het tweede seizoen van start gegaan. Dus stap op je fiets en ga kijken!
Door Pascale Filliâtre
Als reisjournaliste ben ik vaak de hele wereld over gereisd om datgene te vinden wat ik ook dicht bij huis in Frankrijk kan vinden.
