Reizen houdt je jong. Het is ontspannend, verrijkt je geest en laat je kennismaken met andere culturen. Ervan afzien doen we dus niet graag. Reizen heeft echter ook impact op het milieu en onze CO₂-voetafdruk. Maar hoe bereken je die voetafdruk van je vakantie eigenlijk? En belangrijker nog: hoe maak je je voetafdruk zo klein mogelijk? Met onze volgende tips helpen we je op weg.
Inzicht in de ecologische voetafdruk van je reis
Om te beginnen moet je weten weten welke aspecten van je vakantie bijdragen aan de uitstoot van CO₂. De belangrijkste veroorzakers van broeikasgassen tijdens het reizen zijn:
- Vervoer: het vliegtuig, de ferry, de trein, de bus, de auto: al deze vervoersmiddelen stoten in meer of mindere mate broeikasgassen uit. Met name vliegtuigen veroorzaken per afgelegde kilometer de meeste CO₂-uitstoot. Ook veerboten en auto's zijn vervuilende vervoersmiddelen, zeker in vergelijking met reizen te paard, met de fiets of zelfs te voet.
- Accommodaties: hotels, vakantieparken en andere accommodaties gebruiken veel energie voor verwarming, koeling, verlichting en andere apparatuur. Het goede nieuws is wel dat er steeds meer plekken zijn die rekening houden met het milieu. Wat je zelf kunt doen om je ecologische voetafdruk te verkleinen, is kiezen voor een accommodatie met het Europese Ecolabel. Of kies voor een gîte met het Panda-label, een keurmerk van het Wereldnatuurfonds dat wordt toegekend aan gîtes en chambre d'hôtes midden in natuurparken of beschermde natuurgebieden. Het Ecogîte-label is een ander label waarmee de vestigingen van Gîtes de France zich op het gebied van duurzaam beheer en respect voor de natuur onderscheiden. Het label is één ding. Er zijn ook verhuurders die nog meer willen doen om het milieu te sparen. Ze maken gebruik van natuurlijke en lokale bouwmaterialen. Of ze beperken hun energieverbruik. Weer anderen gaan nog een stapje verder door ook ecologische onderhoudsproducten te gebruiken en hun gasten uitsluitend biologische producten te serveren.
Handig om weten: sommige reserveringsplatformen zijn gespecialiseerd in ethisch en verantwoord reizen. Dat is het geval bij Fairbooking en Fairbnb of, als je een hotel wilt reserveren waarbij de opbrengsten ook ten goede komen aan lokale instellingen, neem dan eens een kijkje op Solikend.
- Voeding: dierlijke levensmiddelen, zoals vlees en zuivel, hebben een grotere ecologische voetafdruk dan plantaardige producten, vanwege het land en het water dat nodig is om het vee te voeden. Bedenk daarom dat hoe meer lokale en plantaardige producten je eet, hoe lager de milieu-impact van je voedingspatroon is. En dat hoeft heus niet ingewikkeld te zijn. Milieuverantwoord eten doe je bijvoorbeeld door de voorkeur te geven aan producten van lokale producenten en de plaatselijke markt, aan restaurants die lokaal inkopen of aan vegetarische en veganistische (opties in) restaurants.
- Toeristische activiteiten: ook de activiteiten waar je voor kiest hebben een grotere of kleinere impact op het milieu. Een tochtje met een jetski is bijvoorbeeld heel wat anders dan een uitstapje met een kajak. En een jeepsafari heeft uiteraard een veel grotere voetafdruk dan een trektocht te paard. Je zou kunnen zeggen: hoe minder herrie je activiteit maakt, hoe beter voor het milieu.
Handige gidsen om activiteiten met een lage impact op het milieu te kiezen zijn die van Tao Editions. DIt zijn gespecialiseerde gidsen (in boekvorm) waarin voor verschillende bestemmingen 100% duurzame activiteiten vermeld staan. Je kunt er zelfs organisaties in vinden waarbij je vrijwilligerswerk kunt doen. Want ook dat is een manier om je ecologische voetafdruk op reis te verkleinen. Er bestaan verschillende culturele en milieuorganisaties die zich inzetten voor de natuur of voor het behoud van erfgoed, en waarbij je ook als toerist het verschil kan maken.
Een andere opties is kiezen voor Wwoofing. Dit houdt in dat je verblijft op een boerderij die milieubewust werkt en waar je gratis eten en onderdak krijgt in ruil voor 4 tot 5 uur vrijwilligerswerk per dag. Afhankelijk van je bestemming of het land kan je ook de platformen Workaway of Helpx gebruiken.
Online tools om de CO₂-uitstoot van je reis te berekenen
De eenvoudigste manier om de ecologische voetafdruk van je reis te berekenen is met een online calculator voor de CO₂-voetafdruk, bijvoorbeeld die van Fondation Goodplanet, My climate en Ecotree.
Veel van deze tools werken met een algoritme dat zich baseert op specifieke gegevens, zoals het gewenste vervoersmiddel, de duur van je reis, geplande tussenstops, enz. Aarzel niet om je reisscenario op twee verschillende rekentools in te vullen om het best mogelijke beeld van je uitstoot te krijgen.
De meeste tools hebben betrekking op het vliegtuig, omdat dit de meest vervuilende manier van reizen is. Er zijn er echter ook een paar voor reizen met de auto, trein en andere vervoersmiddelen. Neem je de veerboot, dan is de calculator die influencer Bon Pote samen met ontwikkelaar Maël Thomas heeft gelanceerd een praktische tool.
Ter illustratie hieronder enkele voorbeelden die je meer inzicht geven in de grootte van de ecologische voetafdruk van verschillende reizen:
Retourvlucht Parijs - Dubai (Verenigde Arabische Emiraten)
Afgelegde afstand: 10.548 km
Uitstoot voor deze reis: 1,9 ton CO₂-equivalent
Retourvlucht Parijs - Biarritz
Afgelegde afstand: 700 km
Uitstoot voor deze reis: 0,50 ton CO₂-equivalent
Het vliegtuig versus de trein: een vergelijking
Van Parijs naar Toulouse met de TGV
Afgelegde afstand: 793 km
Uitstoot voor deze reis: 1,37 kg CO₂-equivalent
Van Parijs naar Toulouse met het vliegtuig
Van Toulouse naar Parijs Orly: 81,4 kg CO₂-equivalent per passagier
Een autohuur voor een week
Berekening op basis van een rit van in totaal 500 km, in een luxewagen/SUV/camper op benzine.
Uitstoot voor deze reis: 0,20 ton CO₂-equivalent
De CO₂-uitstoot van een elektrische auto is sterk afhankelijk van de manier waarop de elektriciteit wordt geproduceerd. Als de elektriciteit uit hernieuwbare bronnen komt (zoals wind of zonne-energie of waterkracht), kan de uitstoot aanzienlijk worden verminderd in vergelijking met de uitstoot van een auto die op benzine rijdt.
Ervan uitgaande dat de elektrische auto zo’n 15 kWh per 100 km verbruikt (een realistisch gemiddelde voor veel huidige modellen), dan komt de uitstoot over een afstand van 500 km neer op een totaalverbruik van 75 kWh.
Uitstoot van elektrische auto = 0,0222T CO₂-equivalent
Tips en aanbevelingen
Deze rekentools geven een globale indicatie van de CO₂-uitstoot van je reis. Het kan dus handig zijn om twee verschillende tools te gebruiken voor het berekenen van de ecologische voetafdruk van dezelfde reis. Zo krijg je een beter beeld. Op dezelfde manier kan je ook twee verschillende reizen in één en dezelfde tool invoeren om het verschil in uitstoot te zien en zo een weloverwogen keus te maken.
Voor wie de smaak te pakken heeft, is er ook nog de CO₂-calculator van het Franse agentschap voor ecologische transitie Ademe, die je kunt gebruiken om je jaarlijkse CO₂-uitstoot te berekenen.
Door Alicia Munoz
Alicia is een enthousiaste journaliste die vooral over duurzame ontwikkeling, het milieu en reizen schrijft. In haar verhalen komen haar passie voor de natuur, het buitenleven en outdoorsporten uitgebreid aan bod.
