Je grenzen verleggen, uit je comfortzone treden, je verwonderen over de schoonheid van de wereld om je heen: als dat ergens kan, is het ’s winters in de bergen. Of je nu kiest voor de Franse Alpen, de Vogezen, het Juragebergte of de Pyreneeën, overal kan je buiten de gebaande paden treden en onvergetelijke ervaringen opdoen in de ongerepte natuur.
1. Beleef de duisternis in de bergen
Het is een rustige nacht, de geluiden worden gedempt door de sneeuw. Het enige wat je hoort is het gekraak van je voetstappen in de sneeuw. Soms klinkt er vanuit een boom opeens een schreeuw op. Een bosuil misschien? Boven je is de hemel bezaaid met sterren, er is zo weinig lichtvervuiling in de bergen! Deze bijzondere ervaring kan je opdoen tijdens een avondtocht op sneeuwschoenen, een bivak in de sneeuw of een ski-afdaling in het donker: in Courchevel (Savoie) en in Le Grand Bornand (Haute-Savoie) worden de pistes ’s avonds verlicht. En wil je het nog ongerepter hebben, ga dan naar de Refuge du Fond des Fours in Val d’Isère; deze berghut is alleen op toerski’s bereikbaar en daar overnacht je dus echt midden in de natuur.
In het Vogezenmassief neemt de gids Valéry Poirot je mee op een onvergetelijke avondwandeling vanuit La Bresse, in de buurt van Gérardmer. Terwijl je over de berghellingen van Saulxures-sur-Moselotte loopt, vlak bij de skipistes van Ventron, fonkelen de sterren boven je hoofd. Valéry Poirot kan je er alles over vertellen, vooral over de constellatie van Orion, die ’s winters heel goed te zien is!
2. Baden in het bos
Ooit gehoord van Shinrin-yoku? Bij deze natuurtherapie uit Japan, die letterlijk ‘baden in het bos’ betekent, ervaar je de helende werking van de natuur en de diepe ontspanning die dat teweegbrengt. Het is dus een soort bostherapie, waarbij je verbinding zoekt met de bomen en planten om je heen.
Vooral in de winter, als de natuur in diepe rust verkeert, kan dit een bijzonder verrijkende ervaring zijn. Tussen loof- en naaldbomen geniet je van de stilte van de natuur. In de sneeuw ontdek je her en der sporen van dieren, de kristallen glinsteren tussen de takken en tijdens het wandelen ben je helemaal in het hier en nu. Zo’n rustgevend en stimulerend ‘bosbad’ kan je bijvoorbeeld nemen in de uitgestrekte bossen van de Vogezen of het Juragebergte, maar ook in de buurt van sommige skioorden in de Alpen, zoals Morzine of Chamonix, waar therapeuten zijn die individuele wandelingen van 1,5 uur aanbieden.
3. Zelf sledehonden mennen
De Vercors is een gebied bij uitstek waar veel met sledehonden wordt gewerkt. In plaatsen als Méaudre en Autrans zijn bijvoorbeeld sledeteams die aan wedstrijden meedoen, maar er worden ook tochten voor toeristen georganiseerd. Ook in andere bergachtige streken van Frankrijk zijn tochten met sledehonden in opkomst, zoals in de Alpen (in het Grand Massif boven Morillon), bij Les Contamines-Montjoie, in het skigebied van Val Cenis en in Chamonix, de Haut-Jura, de Vogezen en de Pyreneeën.
De sledehondenbedrijven bieden eveneens lessen aan, waarbij je in een halve dag of tijdens een meerdaagse cursus leert hoe je sledehonden moet mennen. Eerst maak je kennis met de meute, die meestal uit een stuk of tien honden per slee bestaat. Ze begroeten je met enthousiast geblaf want ze weten dat ze eropuit mogen. Een luidruchtige start van de dag! Eerst moet je de honden inspannen en daarna mag je zelf plaatsnemen in de slee. En dan begint het grote avontuur, een tocht door witte bossen en uitgestrekte sneeuwvlaktes!
4. Gieren observeren in de Franse Alpen
Stil, de natuur is in winterslaap! Althans grotendeels ... Want als je geduld hebt en juist in stilte de natuur observeert, dan kun nog wel eens verrast worden. Berggids en fotograaf Pierre Descotes neemt je mee vanuit Pralognan-la-Vanoise, een dorp in het Parc National de la Vanoise, om op zoek te gaan naar een van de zeven lammergieren die hier in 2023 werden geboren. Deze beschermde vogelsoort plant zich namelijk voort in de winter. En als het ei eenmaal is gelegd, duurt de broedperiode zo’n vijftig dagen. Dus de kans is groot dat je de mannetjes- en vrouwtjesgieren dan rond hun nest ziet cirkelen.
Voor meer traditionele tochten in de natuur ben je in de Franse nationale parken aan het goede adres: vier daarvan liggen in de bergen. Behalve de Vanoise zijn dat het Parc National des Pyrénées, het Park National des Écrins en het Parc National du Mercantour. In alle Franse wintersportplaatsen zijn berggidsen te vinden die niets leuker vinden dan hun kennis over de natuur met anderen te delen. Dat geldt zeker ook voor de Vogezen en de Jura, waar eveneens regionale natuurparken te vinden zijn.
5. Survival in de bergen
Zoek je iets extremers? Maak dan een survivaltocht in de bergen. ’s Winters is dat een belevenis om nooit te vergeten! Je leert een schuilplaats bouwen, een houtvuur maken, je oriënteren in de bergen, hoe je met touwen een rivier oversteekt, wat de basishandelingen zijn voor eerste hulp bij ongelukken en welke wilde planten je wel en niet kan eten. En je komt vooral jezelf tegen. Een intense ervaring!
Deze tochten worden geleid door ervaren survivalgidsen en aan het niveau van de deelnemers aangepast: van beginners tot doorgewinterde survivallers. In de Alpen worden ze op verschillende plaatsen georganiseerd, zoals in de Vallée du Giffre, bij Morillon, op het Glières-plateau bij Le Petit Bornand, in de Haute-Savoie, vanuit Courchevel en Lans-en-Vercors. Maar je kan je ook inschrijven in diverse bergsportplaatsen in de Pyreneeën, waar onder meer in de omgeving van Font-Romeu voor thrillseekers survivaltochten onder extreem koude omstandigheden worden gehouden.
6. IJsduiken
Heb je ooit van ijsduiken gehoord? Daarvoor moet je het wel hogerop zoeken, want je hebt een bevroren bergmeer nodig, zoals het Lac de Tignes in de Franse Alpen, of het Lac de Montriond en het Lac de Sollières in Val Cenis. In de Pyreneeën wordt aan ijsduiken gedaan in het Lac de Balcère, bij de wintersportplaats Les Angles au Capcir. Je krijgt een waterdicht duikpak aan en dan laat je je in het ijskoude water zakken via een gat dat in het bevroren oppervlak van het meer is uitgehakt. Tijdens zo’n ijsduik zit je met een touw aan een begeleider vast. Het is een magische ervaring van circa 20 minuten, want langer kan je lichaam het niet volhouden! Maar het is genoeg om de immense stilte onder het ijs te ervaren en je te vergapen aan de dwarrelende luchtbellen en alle vissen en andere dieren onder water. Een betoverend schouwspel.
Als het Lac de Sollières niet bevroren is, wordt er een alternatief geboden: ice floating. Dan kan je in een dik waterdicht pak drijven in het ijskoude water. Het summum van ontspanning voor lichaam en geest!
7. Eropuit met een pulkaslee
Wie in de voetsporen van de ontdekkingsreizigers op de Noordpool wil treden, kan zich opgeven voor een meerdaagse tocht met een pulka-trekslee. Je hebt toerski’s met vellen nodig en een goede conditie, want je moet de slee met al je bivakspullen de hele tijd achter je aan trekken. Dit soort tochten worden onder andere georganiseerd op de hoogvlakten van de Vercors en in de Vallée de la Clarée, in de Hautes-Alpes, maar in feite kan je het doen vanuit alle wintersportplaatsen waar toerskitochten te maken zijn. Je hoeft alleen maar een pulka te huren! In de Jura, een van Europa’s grootste wintersportgebieden, kan je vanuit Les Rousses zelfs dwars door het hele massief met een pulka en toerski’s trekken.
Tips en aanbevelingen
Met zijn ongerepte landschappen en ruige omgeving zijn de bergen de ideale plek om je even helemaal los te koppelen van je dagelijkse leven en helemaal in het ‘nu’ te zijn. Deze prachtige omgeving is echter kwetsbaar. Het is dan ook belangrijk dat we er alles aan doen om deze ook voor volgende generaties te behouden. Een paar suggesties die daarbij helpen: geef de voorkeur aan milieuvriendelijk vervoer (de trein, carpoolen, elektrische auto's) om naar je bestemming te reizen. Verplaats je eenmaal ter plaatse zoveel mogelijk te voet of op een andere duurzame manier. Overnacht in milieuvriendelijke accommodaties en kies seizoensgebonden producten. Allemaal eenvoudige manieren die helpen om je ecologische voetafdruk te verminderen. Zo kun je eindeloos van de bergen blijven genieten.
Door Caroline Revol-Maurel
Een gepassioneerde journaliste die houdt van ruige natuur, reizen en rock. Schrijft net zo graag over de lammergier als over Lou Reed. Vaak in het gezelschap van twee dochtertjes die ook al niet op hun mondje zijn gevallen!
