Limoges: doen, bekijken …

• De centrale markthal

Met zijn geraamte van staal, glas en baksteen lijkt de bouwstijl van de Halles Centrales precies op die van Gustave Eiffel. De grote overdekte markthal vormt het kloppende hart van la Ville Haute, het hoger gelegen deel van de oude binnenstad, en staat symbool voor de creativiteit en ‘bourgondische’ inborst van de stad. Opvallend is de frieslijst rondom het gebouw bestaande uit 328 gedecoreerde porseleinen tegeltjes. Binnen kun je terecht voor lokale specialiteiten, zoals vlees van de Limousinrunderen, galetou (gevulde boekweitpannenkoekjes), bloedworst met kastanje en flognarde, een soort Franse ‘flan’ met appel. Genoeg om je lekker te maken voor La Frairie des Petits Ventres, een jaarlijks terugkerend culinair festival in oktober ter ere van het vroegere slagersgilde, en het festival Toques et Porcelaines, waar alles draait om de Franse keuken en de kunst om de tafel mooi aan te kleden (om de twee jaar in september). Niet ver van de markthal mag je het Maison Traditionelle de la Boucherie niet missen (uitsluitend in juli en augustus geopend). In deze voormalige woning van een oude slagersfamilie zie je hoe het er vroeger aan toeging bij een traditionele slagerij, van de slacht tot het drogen van de huiden in de vertrekken waar de mensen zelf ook woonden. Daarnaast kun je in deze wijk, met zijn vele vakwerkhuizen, kennismaken met de techniek van het glazuren, een van de andere ambachten waar de regio om bekendstaat. Bij galerie Le Canal zijn zo’n tien gespecialiseerde vaklieden op dit gebied werkzaam.

• De Rue Jean Jaurès

De aanleg van deze straat, ook wel de Champs Elysées van Limoges genoemd, dateert al van voor het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog. Vanwege de statige panden, waarvan sommigen officieel zijn aangemerkt als erfgoed uit de twintigste eeuw, is deze straat zeer geliefd bij liefhebbers van art deco. Mis in elk geval niet het Marquès-gebouw, uit 1923, en de kleurrijk gedecoreerde woning met modernistische invloeden op nummer 6.

• De Cour du Temple

Dit charmante plein in het centrum van Limoges wordt omzoomd door elegante herenhuizen uitgevoerd in vakwerk en graniet. De bestrating onder de boogconstructies is gemaakt van kleine potscherven, een verwijzing naar de ‘vuurkunsten’ waar Limoges om bekendstaat. Deze vuurvaste stukjes aardewerk werden gebruikt als dragers om het porselein tijdens het bakken uit elkaar te houden. En nu dus opnieuw voor de bestrating van de stad. Bij mooi weer is dit een fijne plek om tussendoor een terrasje te pakken.

• De kathedraal Saint-Etienne

De Cathédrale Saint-Etienne is een van de weinige grote monumenten ten zuiden van de Loire met een gotische bouwstijl. En dan is het ook nog eens een van de mooiste spitsboogkathedralen van graniet! De bouw ervan begon aan het eind van de dertiende eeuw en was pas tegen het eind van de negentiende eeuw voltooid. Mis binnenin niet het portaal gewijd aan de heilige Johannes, in flamboyant gotische stijl, en het renaissancistische doksaal (de scheiding tussen kerk en schip). Naast de kerk heb je vanaf de terrasvormige Jardins de l’Évêché een prachtig uitzicht op de rivier de Vienne. Deze tuin van vijf hectare is verdeeld in een Franse tuin, een botanische tuin en een ecologisch gedeelte waar je meer te weten komt over de biodiversiteit in de Limousin. De perfecte plek om tussen het sightseeën door even bij te komen.

• Gare des Bénédictins: het station van Limoges

Art deco, jugendstil en neoclassicisme. La Gare des Bénédictins, het centraal station van Limoges, ontworpen door architect Roger Gonthier, wordt - terecht - beschouwd als een van de mooiste stations van Frankrijk. Sterker nog: van de hele wereld! Neem beslist even een kijkje bij dit monumentale gebouw, ook al hoef je geen trein te halen. Bewonder het grote koperen koepeldak en de klokkentoren van wel 61 meter hoog. Al net zo indrukwekkend zijn de vele decoraties, die blijk geven van het vakmanschap waar Limoges groot in is geworden, zoals de glas-in-loodramen van meester-glasmaker Francis Chigot en de beeldhouwwerken die symbool staan voor de vervaardiging van porselein en email, twee van de ‘vuurkunsten’ waaraan Limoges zijn wereldfaam ontleent.

• Het nationaal porseleinmuseum Adrien Dubouché

In de schitterende setting van het Musée National Adrien Dubouché krijg je een overzichtelijk inkijkje in de belangrijkste gebeurtenissen uit de geschiedenis van keramiek, van de klassieke oudheid tot nu. Te zien zijn maar liefst 5.000 tentoongestelde stukken, waaronder de grootste openbare collectie Limoges-porselein. Het verhaal begint met de vondst van de eerste kaolienafzetting in 1768, de zuivere klei die gebruikt wordt als basis voor porselein. Stap voor stap neemt het museum je mee via de gouden eeuw van het porselein (de negentiende eeuw), die samenviel met het tijdperk van de grote wereldtentoonstellingen. Een van de topstukken is het ‘rijstkorrel’-servies in de erezaal, een meesterwerk van de Manufacture Jean Pouyat, gepresenteerd op de Wereldtentoonstelling van 1878. In aanvulling op het porseleinmuseum is een bezoek aan de oude porseleinoven in Casseaux een aanrader. Het ovenmuseum zelf is een historisch monument. Binnen zie je de indrukwekkende ronde ovens van vuurvaste baksteen die tot halverwege de twintigste eeuw werden gebruikt voor het bakken van porselein.

• Zelf porselein maken

Geen betere manier om te ontdekken hoe je porselein maakt door het zelf te proberen. Het kan bij de Manufacture Bernardaud, de meest toonaangevende porseleinmaker van Frankrijk. Deze manufactuur is onderscheiden met het keurmerk ‘Entreprise du Patrimoine Vivant’ als onderneming die erfgoed in ere houdt. Bernardaud is dan ook de plek bij uitstek om de fijne kneepjes van dit eeuwenoude vak te leren. Raak de materialen aan en herken het onmiskenbare geluid van het porselein uit Limoges. Op een interactieve manier worden de geheimen van dit unieke ambacht onthuld. Een ambacht dat zich overigens continu blijft vernieuwen: elk jaar is er een nieuwe tentoonstelling te zien waar het werk van hedendaagse kunstenaars afkomstig uit de hele wereld voor het voetlicht wordt gebracht.

• Je eigen gymschoenen ontwerpen op de lederroute

Al sinds de middeleeuwen vestigden zich de eerste leerlooierijen aan de oevers van de rivieren in de Limousin. Tegenwoordig heeft het ambachtelijke leer uit de Limousin ook zijn weg gevonden naar talrijke luxeproducten. In Saint-Junien kun je een bezoek brengen aan de werkplaats van een handschoenenfabrikant en met eigen ogen zien hoe bijzonder de kwaliteit van hun lederen handschoenen is. Net als bij de leerlooierij van Bastin, die al decennialang de basismaterialen voor de luxeschoenen van het Franse merk J.M. Weston produceert. En bij Uniqua in Limoges, een nieuw lokaal ecomerk, kun je je eigen sportschoenen maken van overtollige stukjes leer, gerecyclede rubberen zolen en uitneembare inlegzolen van katoen, schapenwol, houtvezel, maïsvezel en 100% natuurlijke latex. Helemaal zoals jij dat wil, dus jouw paar zal hoe dan ook uniek zijn.

• In de voetsporen van het verzet

Wist je dat het oorlogsverzet in de Limousin tot het actiefste verzet van Frankrijk behoorde tijdens de Tweede Wereldoorlog? De geschiedenis van het Franse verzet is dan ook nauw verweven met die van de regio rond Limoges. Om de herinnering aan deze donkere periode levend te houden, mag een bezoek aan het verzetsmuseum in Limoges niet ontbreken. Dit museum, gevestigd in een voormalig nonnenklooster, is gewijd aan alle helden die hun leven hebben opgeofferd voor de vrijheid. Het museum vertelt de geschiedenis van de verzetsbeweging en de Duitse bezetting van de regio Haute-Vienne. Daarmee is het museum een goede voorbereiding op een bezoek aan de overgebleven ruïnes van het dorp Oradour-sur-Glane, zo’n 22 km van Limoges, waarvan de hele bevolking op 10 juni 1944 gruwelijk werd afgeslacht door een eenheid van de Waffen-SS. Behalve de oude overblijfselen houdt ook het herinneringscentrum aan de hand van beelden, films en tekstuele uitleg de tragische gebeurtenissen die hier hebben plaatsgevonden levend. Oradour-sur-Glane laat niemand onberoerd. Een indrukwekkend bezoek, dat ook voor kinderen heel leerzaam is.

• Meren in overvloed

In het achterland van Limoges duik je zo van het ene in het andere meer! In het midden van het regionaal natuurpark van Millevaches ligt het Lac de Vassivière, dat met 1000 ha het grootste kunstmatige meer van Frankrijk is. Eromheen liggen heel veel paden waar je kunt wandelen, paardrijden en fietsen of ezeltochten kunt maken. Ook vissen behoort tot de mogelijkheden. En als kers op de taart kun je er nog een artistieke boottocht maken naar het eiland van Vassivière voor een bezoek aan het Centre International d’Art et du Paysage. Ook leuk: in de zomer kun je er kanoën naar het Bois de Sculptures, een bos met een zestigtal kunstwerken in de buitenlucht in allerlei soorten en maten. En in het zomerseizoen zijn de drie aangelegde stranden van het Lac de Saint-Pardoux, zo’n 30 minuten rijden ten noorden van Limoges, de ideale plek voor zwemliefhebbers. Ga je liever wandelen, dan vind je aan de oevers van ditzelfde meer 20 km aan wandelpaden, waar je in de groene omgeving volledig tot rust komt.