Ontbijten op z’n Frans

Wanneer deed het ontbijt zijn intrede in het dagelijks leven van de Fransen?

Het ontbijt zoals we dat nu kennen, dateert eigenlijk van de Renaissance. Toen begon men aan het hof van Lodewijk XVI brood met boter te eten, dat werd gedoopt in warme melk en later in koffie, die uit Turkije werd geïmporteerd.

Maar de term ‘ontbijt’ is pas in de negentiende eeuw in zwang geraakt. In de Franse steden begint men de dag doorgaans met een stuk stokbrood en koffie met warme melk of chocolademelk, terwijl ze op het platteland ‘s morgens vaak nog brood met soep of zelfs een glas wijn nuttigen.

Het ontbijt, zoals wij dat nu kennen, is sinds de Tweede Wereldoorlog niet meer weg te denken uit ons bestaan.

De samenstelling van het Franse ontbijt

Het traditionele Franse ontbijt, dat in hotels ‘continentaal’ wordt genoemd, bestaat steevast uit verschillende varianten van de ster van de Franse broodsoorten:

• de baguette: knapperig stokbrood, naar keuze uit de oven of licht geroosterd • sneetjes brood: geserveerd met gewone of licht gezouten boter, afhankelijk van de regio, en jam of honing • viennoiseries of luxebroodjes: dat wil zeggen een croissant, een chocoladebroodje, een brioche of een rozijnenbroodje • vers vruchtensap: meestal van sinaasappel of grapefruit • koffie, thee of warme chocolademelk.

Opgelet! Fransen drinken hun thee niet zoals de Engelsen, die er meestal een scheutje melk in doen. In Frankrijk drinkt men thee liever ‘nature’.

De lekkerste ontbijten in Frankrijk

In Parijs is de croissant met boter vaste prik bij het ontbijt, maar elders in Frankrijk laat men zich graag een regionale specialiteit voorzetten.

Specialiteiten uit verschillende regio’s voor een lokaal ontbijt op z’n Frans

• In Occitanië, in Bordeaux en in een groot deel van het zuidwesten van Frankrijk begint men de dag het liefst met een ‘chocolatine’, zo’n rechthoekige croissant gevuld met stukjes chocola. Denk erom dat je niet vraagt naar een ‘pain au chocolat’, want zo noemen ze het in het ‘noorden’, en dat is heel andere koek!
• In de Elzas doen ze een moord voor een lekkere plak Kougelhopf, het bekende tulbandvormige cakegebak met amandelen en in rum of kirsch geweekte rozijnen, en een toplaag van gesmolten poedersuiker.
• In Bretagne springen ze uit bed voor de Kouign Amann: deze grote ronde taart van brooddeeg met boter, bedekt met een korst van gekarameliseerde suiker, is van de delicatessen van de regio, maar ook internationaal oogst de broodtaart succes, want hij staat op de lijst van de 40 beste recepten aller tijden van het Amerikaanse tijdschrift Food and Wine!
• Van de Provence tot de Côte d'Azur wordt de Tarte Tropézienne vanaf het ontbijt op tafel gezet. Deze over de lengte doorgesneden taart valt op door het contrast tussen het luchtige briochedeeg, de heerlijk frisse roomvulling en de krokante topping van parelsuiker.
• in Normandië ontbijten ze met zowel zoete als hartige specialiteiten. Zo kan je kiezen uit de bekende Tergoule (een soort pudding van rijst gekookt in melk en kaneel, met een mooie goudgele korst) of een verse snee brood met romige Camembert. Ieder zijn meug!

Bijzondere plekken om te ontbijten in Parijs

• In Montmartre: als je wil ontbijten met een fantastisch uitzicht op de Eiffeltoren en de daken van Parijs, meld je dan bij Terrass’’ Hôtel. In het panoramarestaurant of de Rooftop-bar wordt door de week een royaal ontbijtbuffet geserveerd, en op zondag een brunch. En als je zin hebt, kan je er in het weekend een fitnessles volgen, ook met kinderen en zelfs met je baby. Terrass'' Hôtel
  
• Aan de Place de la Concorde: bij Café Lapérouse. Als je op een sjieke plek wil ontbijten, moet je in het Hôtel de la Marine zijn. Het heeft een terras dat pontificaal uitkijkt op de obelisk van de Place de la Concorde en de Eiffeltoren. En het schitterende interieur van Cordelia de Castellane geeft je zin om op reis te gaan. Je krijgt hier een typisch Parijs ontbijt met een viennoiserie, en desgewenst ook een gekookt ei, een spiegelei of roerei. Café Lapérouse
  
• Hartje Parijs: als je het hebt over ontbijten in Parijs, zijn er twee iconische plekken die steevast genoemd worden vanwege hun tijdloze charme: Café de Flore en Les Deux Magots. Bij het eerste, aan de Boulevard Saint-Germain, serveren ze verrukkelijke warme chocolademelk (volgens kenners de lekkerste van Parijs) en daarbij natuurlijk een croissant of brioche, of stokbrood met boter en eventueel jam. Voor het tweede moet je naar Saint-Germain-des-Prés, waar je kunt kiezen tussen een ‘klassiek’ of een ‘compleet’ ontbijt, of een ontbijt à la Jean-Paul Sartre of à la Hemingway… Café de Flore en Les Deux Magots
  
• Op de rooftop van de Galeries Lafayettes: in het restaurant Terrasse des Créatures, met een spectaculair uitzicht op de stad, worden de hele dag door de heerlijkste creaties geserveerd van meester-patissier Shin Rayieu. Voor het ontbijt heb je de keuze tussen allerlei soorten taart, cookies, granola-mixen en brownies. En voor wie niet kan kiezen, is er een niet te versmaden ontbijtformule.

---

Praktische tips In Frankrijk is het ontbijt aan vaste regels gebonden. In cafés wordt het doorgaans geserveerd vanaf 7.30 uur, en in hotels al vanaf 6.00 uur, en dan meestal tot een uur of elf. Maar het is raadzaam om even te informeren naar de tijden, want die kunnen wel eens verschillen. Waar je ook neerstrijkt, ga er als het even kan te voet of met de fiets naartoe. Dat is een ideale manier om ’s morgens op gang te komen en je eetlust op te wekken. Daarna smaakt je Franse ontbijt extra lekker!