Schildpadden observeren in Frans Guyana: tips van een natuurkenner

De stranden van Frans Guyana, die regelmatig door drie soorten schildpadden worden bezocht, staan wereldwijd bekend als dé plek om schildpadden te observeren. Anaïs Gainette, coördinatrice van het landelijke actiecomité ten behoeve van de zeeschildpadden in Guyana, vertelt enkele anekdotes en geeft ons tips om deze onvergetelijke ervaring te beleven.

De zeeschildpadden leven voornamelijk in zee en komen er slechts om de 2 à 3 jaar uit om hun eieren te leggen zonder ze uit te broeden. Guyana, de favoriete leglocatie van drie beschermde schildpadsoorten - de lederschildpad, de olijfkleurige dwergschildpad en de soepschildpad - is dus een bijzondere plek. "Op dezelfde plek kun je zowel de grootste zeeschildpad ter wereld - de lederschildpad met een gewicht tot 400 kg en de enige schildpad zonder schild omdat hij een lederen rugschild heeft - als de kleinste schildpad - de olijfkleurige dwergschildpad, die nauwelijks 60 cm groot is en 40 kg weegt, maar tot 110 eieren in hetzelfde nest kan leggen - observeren", aldus Anaïs Gainette.

"In Guyana zult u gegarandeerd schildpadden zien!", bevestigt de natuurkenner, "en in optimale omstandigheden, omdat de plek niet al te toeristisch is." Geen merchandising of grootschalige excursies langs een verplichte route, waarvoor betaald moet worden. Je kunt er vrijelijk 's nachts tussen februari en eind augustus over het strand lopen en dan op deze aanstaande moeders stuiten die druk bezig zijn om een gat in het zand te graven en er vervolgens achterelkaar tientallen eieren als pingpongballetjes in te leggen. "Om ze niet te verstoren moet je altijd achter de dames gaan staan", waarschuwt Anaïs Gainette, "en een zaklantaarn met rood licht gebruiken". De vereniging Kwata, die zeer actief is in Guyana om de natuur te beschermen en ervoor te zorgen dat de zeeschildpadden niet verstoord worden bij het observeren, verspreidt stickers die over de lichtbundel van de lampen geplakt kunnen worden om de lichtsterkte te dempen.

Het beste moment om de schildpadden te observeren is in juni-juli op twee plekken. De best bezochte plek was altijd Awala-Yalimapo in het Alama natuurreservaat in het noordwesten van Frans Guyana, op 270 km van de hoofdstad. Maar sinds een tiental jaren hebben met name de lederschildpadden de stranden van het schiereiland Cayenne in bezit genomen. "Al is het 3 uur rijden, ik kan u zeer aanbevelen naar het authentieke indiaanse dorp Awala-Yalimapo te gaan", aldus het advies van Anaïs Gainette. "De plek is ongerepter en er zijn minder mensen, waardoor u de emoties veel intenser beleeft." Ik raad aan om er in een traditionele en zeer pittoreske strandhut te overnachten en te genieten van de plaatselijke keuken.

Eind augustus loopt het legseizoen ten einde, de olijfkleurige dwergschildpadden zijn de laatste die op het strand klimmen. De eieren, die goed verborgen diep onderin het gat worden achtergelaten, komen 60 à 70 dagen later uit. Dan begint het andere, minstens zo vertederende schouwspel: de 'tortillons', de onwetenschappelijke bijnaam van de babyschildpadjes, klimmen met veel moeite uit het nest en zoeken hun weg naar de zee. "Tot half oktober kan het nog gebeuren dat er, wanneer u rustig op uw handdoek op het strand van Cayenne ligt te zonnen, opeens een babyschildpadje opduikt", vertelt Anaïs Gainette. Een onvergetelijke gebeurtenis!