Binnen 5 minuten weet je alles over de Champagnestreek

ChampagneCultuur en erfgoedGastronomie en wijn

De chique champagnefles door de ogen van illustratrice Mathilde Bel
© Mathilde Bel - De chique champagnefles door de ogen van illustratrice Mathilde Bel

Leestijd: 0 minGepubliceerd op 11 februari 2018

De Champagnestreek is trots op haar wijngebied en op de mensen die de grond hebben beschermd en ontwikkeld ten behoeve van een uniek en geraffineerd product. Maar wat is het geheim van deze bubbels waarmee we proosten wanneer er iets te vieren valt? Binnen 5 minuten weet je alles over de Champagne...

Champagne is een wijnsoort

Champagne, gemaakt van druiven
© Mathilde Bel - Champagne, gemaakt van druiven

Dat zouden we bijna vergeten, omdat we het eigenlijk altijd over champagne hebben. Door zijn succes is champagne een merknaam geworden. Toch is het belangrijk je te realiseren dat het vóór alles een wijn betreft. Een wijn die behoort tot de mousserende wijnen, het tegenovergestelde van niet-mousserende wijnen.

De Champagnestreek staat op de werelderfgoedlijst van de Unesco

Enkele champagnekurken om de inschrijving op de Unesco-werelderfgoedlijst te vieren
© Mathilde Bel - Enkele champagnekurken om de inschrijving op de Unesco-werelderfgoedlijst te vieren

Op 4 juli 2015 zijn de wijngaarden, champagnehuizen en -kelders van de Champagne bijgeschreven op de werelderfgoedlijst van Unesco. Deze hoogste onderscheiding bekroont niet alleen het wijnlandschap, maar ook het werk van een beroepsgroep, die een uniek product heeft weten te produceren, verspreiden en beschermen.

Alleen mousserende wijn uit de Champagnestreek mag champagne worden genoemd

Landschap in de Champagne
© Mathilde Bel - Landschap in de Champagne

Het AOC-productiegebied wordt bepaald door een wet uit 1927 en omvat 34.000 hectare. Champagne is slachtoffer van zijn eigen succes: er wordt veel misbruik gemaakt van de naam. Toch mag alleen wijn die in het afgebakende Champagnegebied in Frankrijk geoogst, verwerkt en geproduceerd is, champagne worden genoemd!

Het karakter van champagne kent vele facetten

Drie percelen, drie champagnedruivensoorten: pinot noir, pinot meunier en chardonnay
© Mathilde Bel - Drie percelen, drie champagnedruivensoorten: pinot noir, pinot meunier en chardonnay

De Champagnestreek is verdeeld in vier grote regio's. Helemaal in het noorden bevindt zich de Montagne de Reims, waar de krachtige en gulle pinot noir-druif groeit. De pinot meunier-druif groeit in de Vallée de la Marne en geeft de roséchampagne zijn fruitige smaak. De Côte des Blancs, ten zuiden van Épernay, is met zijn kalkgrond het beloofde land van de elegante chardonnaydruif. Verder naar het zuiden profiteert de lichte pinot noir-druif van het landklimaat op de Côte des Bar. Binnen deze vier regio's vindt men een groot aantal microgebieden. Elk perceel geeft de wijn zijn eigen karakter en identiteit.

Kleur bekennen: champagne van blanc de blanc of blanc de noir

Twee soorten champagne onder de loep
© Mathilde Bel - Twee soorten champagne onder de loep

Een blanc de blancs-champagne is gemaakt van de witte chardonnaydruif. Klinkt logisch! Een blanc de noirs-champagne is een blend van alleen blauwe (pinot noir en/of pinot meunier) druiven. Deze twee druivensoorten hebben een donker velletje, maar wit vruchtvlees.

Het is de enige Franse wijn waarbij rode en witte wijn kunnen worden vermengd

Een coupe met roséchampagne, twee druivensoorten
© Mathilde Bel - Een coupe met roséchampagne, twee druivensoorten

De vinificatie van roséchampagne kan op twee manieren worden uitgevoerd. Door de blauwe druiven eerst kort te laten macereren, waardoor een deel van de kleur verloren gaat, of door witte en rode niet-mousserende AOC-wijnen samen te voegen.

De méthode champenoise is een interplanetaire referentie

In een champagnekelder
© Mathilde Bel - In een champagnekelder

De 'méthode champenoise' (of 'traditionnelle') is het streng gedefinieerde vinificatieproces waarmee champagne wordt verkregen. In de loop der tijd hebben de wijnmakers uit de Champagne geleerd de 'bubbels te bedwingen' en zo uitstekende en diverse champagnes te produceren. Madame Clicquot, de grote dame van de champagne, trok zich in de 18e eeuw niets aan van de voorschriften en slaagde erin deze techniek te perfectioneren.

Champagne is een graag geziene gast aan tafel

Aan tafel: champagne serveren van aperitief tot en met dessert
© Mathilde Bel - Aan tafel: champagne serveren van aperitief tot en met dessert

De diversiteit van de regio's, de alchemie van de blends, het geheim van de 'liqueur de tirage' (mengsel van suiker en in wijn opgeloste gistcellen) en de lange jaren van rijping in mysterieuze, gewelfde kelders zorgen voor een grote verscheidenheid aan tongstrelende champagnes, te serveren van aperitief tot dessert! De Champagne is een streek waar de prachtige grond en de knowhow van de inwoners een uitzonderlijke wijn voortbrengen.

Nog wat extra tips

  • Tip voor een tijdschrift: Cuvée Magazine N° 1 Champagne
  • Tip voor een instagramaccount: @oenospheres_champagne
  • Tip voor een bezoek aan mysterieuze, ondergrondse kelders: les Maisons de Champagne
  • Tip voor een bezoek aan een van de meest art-deco steden van Frankrijk: Reims

Door La WINEista

Redactrice wijngaard & wijn, blogster en wijnmaakster.