Binnen 5 minuten weet je alles over de wijnen van de Jura

Laat je niet van de wijs brengen door de omvang van de wijnstreek. Het gebied is weliswaar ‘maar’ 80 kilometer lang, de wijngaarden zijn groots en gevarieerd. De streek tussen Champagne-sur-Loue en Saint-Amour, op de flanken van het Juragebergte, telt wel zeven gecontroleerde herkomstbenamingen (AOC), die de kwaliteit van de wijnen garanderen. De AOC van Arbois is de oudste en meest uitgestrekte aanduiding. Ook de AOC Côtes du Jura is alom vertegenwoordigd van noord naar zuid. En terwijl bij de AOC Etoile een bijzondere plek is weggelegd voor de chardonnaydruif, maakt de AOC Château-Chalon juist de typische gele wijnen, waar de Jura om bekendstaat. Naast deze vier herkomstbenamingen voor wijn heeft de Jura ook vier beschermde oorsprongsbenamingen (AOP’s) voor een aantal producten die alleen in de Jura gemaakt worden: Macvin du Jura (likeur), Crémant du Jura (mousserende wijn) en Marc du Jura (brandewijn). In de Jura worden vijf druivensoorten verbouwd: chardonnay, savagnin, poulsard, trousseau en pinot noir.

De witte wijnen van de Jura worden uitsluitend gemaakt van savagnin-en chardonnaydruiven. Dit levert twee soorten wijn op: de bloemige – subtiel en geraffineerd – en de iets krachtiger ‘traditionele’ wijnen. Voor de eerste soort gebruiken de wijnmakers een bijvultechniek (ouillage), waarbij het luchtledige dat boven in het vat ontstaat door natuurlijke verdamping, steeds weer wordt opgevuld om contact met de lucht te vermijden. Voor een traditionele wijn moet het druivensap juist wel contact houden met de lucht, waardoor aan het oppervlak een heel fijn gistlaagje ontstaat. Het resultaat: een wijn met intense aroma’s die de kracht van de savagnin en de finesse van de chardonnay tot uitdrukking brengen.

Het ontstaan van de gele wijn uit de Jura zou een toevalstreffer zijn geweest, door een vergeten vat in de wijnkelder. Het gele vocht wordt ook wel het ‘goud van de Jura’ genoemd en behoort tegenwoordig tot de meest karaktervolle witte wijnen ter wereld. Er gaan alleen savagnindruiven in, waarna de wijn minstens 6 jaar en 3 maanden blijft liggen in eikenhouten vaten, zonder ingrijpen van de wijnmaker. Aan deze gistingmethode dankt de wijn zijn heerlijk kruidige en nootachtige aroma. Vervolgens wordt de wijn gebotteld in een clavelin, een speciale fles van 62 centiliter, oftewel het volume van een liter savagnin, die overblijft na de rijping in het vat. Het gistingsproces stond centraal in de onderzoeken van Louis Pasteur naar het conserveren van wijn. Deze beroemde wetenschapper kwam uit de Jura! Hij kreeg bekendheid door zijn ontwikkeling van een vaccin tegen hondsdolheid.

Het is niet algemeen bekend, maar de Jura produceert ook rode wijnen. En die gaan ook nog eens bijzonder goed samen met veel lokale culinaire specialiteiten, zoals de worst van Morteau, fijne vleeswaren, comtékaas en morbier. Verrassend lekker is de druivensoort poulsard, die door zijn pastelrode kleur de wijn soms op een roséwijn laat lijken. De druivensoort trousseau – met meer tannine en donkerder van kleur – kenmerkt zich juist door aroma’s van rode bessen, kruiden en versgemalen peper. En dan is er nog de krachtige en evenwichtige pinot noir, die vaak gepaard gaat met de eerste twee druiven en zorgt voor een smaak van rood fruit en een hint van kruiden.

Strowijn maken, dat nemen ze heel serieus in de Jura. De vervaardiging van deze zoete wijn, die naar gekonfijt fruit, honing, karamel en marmelade smaakt, volgt een nauwgezet procedé. Het begint met het laten drogen van de allermooiste druiven van de chardonnay, savagnin, poulseau en trousseau. Dit duurt drie maanden. Daarna worden ze geperst. Het most dat hieruit voortkomt moet ongeveer drie maanden gisten. Zodra het een alcoholpercentage tussen de 14,5 en 17% heeft bereikt, gaat het brouwsel de vaten in om er pas na drie jaar weer uit te komen. Klaar om te serveren!

De grote gele trots van de Jura heeft zijn eigen feest! Elk jaar begin februari komen de liefhebbers van gele wijn samen voor ‘La Percée du Vin Jaune’, het aanslaan van de vaten. Twee dagen lang hult de organiserende gemeente – elk jaar een andere – zich in de kleuren van de wijn. Wijnkelders in de stad openen hun deuren voor gezellige en feestelijke proeverijen voor wijnmakers uit alle hoeken van de Jura. Op het programma staan kookwedstrijden, proeverijen en veilingen van oude jaargangen, in de aanloop naar het moment suprême: het aanslaan van het vat met de gerijpte wijn. Wijnfeest La Percée du Vin Jaune

Rood, wit, geel en ... sprankelend! Het wijnpallet van de Jura is niet compleet zonder de Crémant du Jura met zijn mooie bubbel. De mousserende wijn van de Jura mag weliswaar van alle vijf de lokale druivensoorten gemaakt worden, maar de regels luisteren nauw! Allereerst moeten de druiven met de hand worden geplukt en vervolgens vervoerd in kisten met luchtgaten, zodat het sap niet oxideert. De druiven moeten bovendien in hele trossen geperst worden. Daarna kent de crémant nog een tweede gisting. Deze methode stamt uit het einde van de 18e eeuw: de eerste gisting vindt plaats in de wijntank of het vat, en de tweede in de fles.