Streetartroutes, erfgoedcruises, videomapping, licht- en geluidshows, openluchtexposities, een duik in de geschiedenis … De cultuur verlegt steeds meer haar grenzen en laat zich op andere manieren ontdekken. Buiten de muren, op alternatieve plekken, in kleine groepjes, in het gezelschap van kunstenaars en ambachtslieden: de kunst haalt een frisse neus en slaat andere wegen in op zoek naar een sterkere beleving en meer emotie. Het bewijs in 13 ervaringen om dit najaar te beleven.
#1 – Geen muur te hoog in Lille, Noord-Frankrijk
Een enorme gele kat met een grote grijns op de bakstenen muur van de Tri Postal … Kleurrijke scholen vis op daken en stoepen, onder bruggen, op garagedeuren … En op een steenworp van het station Saint-Sauveur, het culturele centrum van de stad, een gigantische muurcompositie in keramiek van globetrotter en kunstenaar Hervé di Rosa. In Lille krijgt de vandalistische of toegestane streetart genoeg manieren om zich uit te drukken. Reuzenfresco's, graffiti, tags, sjablonen en collages: meer dan 600 werken kunnen langs een twintigtal routes worden ontdekt tijdens rondleidingen die georganiseerd worden door het Office de Tourisme van Lille en het Collectif Renart. Dus hop, de straat op!
Meer toeristische tips voor Noord-Frankrijk Lille, een bruisend bad van cultuur Collectif Renart
#2 – Een koninklijke keuze in Versailles, in Ile-de-France
Maak vanuit Parijs een koninklijk tripje naar Versailles, in de ware zin van het woord! Het kasteel van de Zonnekoning, een meesterwerk van de 17e-eeuwse architectuur, is fascinerend met zijn 2300 vertrekken, zijn domein van 800 hectare en de moestuin van de koning, waar liefhebbers deze herfst hun boodschappenmand kunnen vullen met vergeten groenten. Voor de gastronomische ervaring herinterpreteert Ore, het restaurant van Alain Ducasse, op de eerste verdieping van het Pavillon Dufour, op luisterrijke wijze de tafelcultuur uit vroegere tijden. Met bedienend personeel in livrei, historische menu's en serviesgoed van Marie-Antoinette. Om de ervaring helemaal compleet te maken, boek je een overnachting in het nieuwe hotel Grand Contrôle - Airelles Chateau de Versailles, gelegen op het terrein van het kasteel. Een koninklijke ervaring!
Beleef een weekend in Versailles Ducasse au château de Versailles
#3 – Dichterlijk mooi Rennes, in Bretagne
Hoort, hoort! De geschiedenis van Rennes en zijn emblematische plaatsen - de Place des Lices, het Parlement van Bretagne, de Rue du Chapitre, het Piscine Saint-Georges en meer – kan ook worden voorgedragen in dichtvorm door een echte slamdichter. Om de poëzie van deze wandeling door het stedelijke erfgoed van de hoofdstad van Bretagne te kunnen volgen, is het natuurlijk wel handig als je een beetje Frans verstaat. Maar de bloemrijk geformuleerde uitleg van Elvi, een dichter van de moderne tijd, spreekt zelfs beginners aan. Een kleine gekleurde kubus van mozaïekkunstenaar Odorico hier, een graffiti van de Teenage Kicks (ter gelegenheid van de Biënnale d'Art van 2022 in Rennes) daar... In het museum van schone kunsten, in een typische Bretonse 'brasserie', in het historische centrum of op een boot op het kanaal van Ille-et-Rance... Op het ritme van de slam belooft je bezoek nog boeiender te worden.
Poëtisch bezoek aan het historische centrum van Rennes Teenage Kicks Rennes De mozaïeken van Odorico
#4 - Een sprookje van licht in Chartres, in Centre-Val de Loire
De kathedraal van Chartes zoals je die nog nooit hebt gezien! Maar ook het Musée des Beaux-Arts, de Collégiale Saint-André en de bruggen en wasplaatsen op de oevers van de Eure. Tot en met 6 januari 2024 verlicht Chartres en Lumières het monumentale erfgoed van de stad tijdens een spectaculair evenement dat uniek is in de wereld. Lichtvoorstellingen met geluid, prachtige scenografieën en kleurrijke en fonkelende composities met uitbundige flora en fauna zullen de contouren en gevels van 20 locaties en monumenten sieren. Blijf kijken, want het is zo mooi! Met een gids of op eigen houtje met een speciale app kun je vijftien routes volgen langs dit betoverende schouwspel.
#5 – Gastronomisch genieten in Toulouse, in Occitanië
Wat zou je ervan zeggen als we onze smaakpappillen eens teste in Toulouse, Occitanië, ter ere van de grote opening, begin september, van de 'Halles de la Cartoucherie' en zijn 25 delicatessenwinkels? In het hart van een ecowijk, gebouwd op de plek van een voormalige munitiefabriek, vind je in de hal van 13500m² een concertzaal, bioscoop, en welnesscenter. Ga daarna naar de Victor Hugo markt, naast de Capitole, voor een wandeling vol smaken, geuren en lokale producten - met aan het einde een proeverij- onder leiding van Jessica, een vormalige kaasboerin die alles weet van de Franse wijn en keuken. Is zoet meer jouw ding? Taste of Toulouse heeft ook een chocolade en pâtisserie route, waarbij je lokale chocolatiers kunt ontmoeten, waaronder CacaoFages die in 2022 een prijs hebben gekregen van de Club des Croqueurs de Chocolat. En ja, ook een wijnproeverij in een van de vele wijnbars van Toulouse is helemaal mogelijk. Een reis om op te eten!
Meer toeristische tips voor Toulouse
#6 –Terug in de tijd in Besançon, in Bourgogne-Franche-Comté
Tiktak, tiktak … Wist je dat de geboortestad van Victor Hugo ook de bakermat is van de Franse klokkenmakerij? Dit vakmanschap in de kunstmechanica van de Frans-Zwitserse Juraboog werd in december 2020 door de Unesco opgenomen op de lijst van immaterieel cultureel erfgoed van de mensheid. Wil je in de huid van een klokkenmaker kruipen, neem dan de tijd om deel te nemen aan een even ludieke als leerzame workshop bij een vakman die je alle radertjes en geheimen zal laten zien van mechanische of kwartshorloges. Daarna kun je met kennis van zaken het boeiende Musée du Temps bezoeken, gehuisvest in het elegante Palais Granvelle. Vanaf de toren heb je een adembenemend uitzicht op Besançon en zijn citadel.
Meer toeristische tips voor Bourgogne-Franche-Comté Tourisme
#7 Een duik in de geschiedenis in Caen, in Normandië
Voor wie niet van te zwaarmoedige herdenkingen houdt, gaat er niets boven het Musée de la Paix van het Mémorial de Caen waar interactiviteit en boeiende ensceneringen je bezoek verlevendigen. Voor een spannende historische belevenis dompelt de nieuwe cirkelbioscoop van 360° je in exact 19 minuten en op 11 schermen tegelijk onder in de maalstroom van de grote gebeurtenissen uit de 20e eeuw. De film L’Europe, notre histoire maakt dit tot een unieke en dynamische beeld- en geluidservaring, gebaseerd op indrukwekkende en zeldzame beelden uit de archieven van het herdenkingsmuseum om zonder veel omhaal de samenhang tussen drie Europese en de Wereldoorlogen te begrijpen.
#8 – Een reis naar het centrum van wijn en meesterwerken in Bordeaux, in Nouvelle-Aquitaine
Op de oevers van de Garonne had Bordeaux al zijn Cité du Vin. Een groot goudkleurig schip dat binnen zijn gecanneleerde gewelfde vormen uitnodigt tot een boeiende, zintuiglijke reis door de cultuur, geschiedenis en beschavingen van de wijnbouw. Hoogtepunt van het bezoek is een proeverij op het panoramische terras. Niet ver daarvandaan houdt zich echter nog een nieuwe toonaangevende culturele schat verborgen in de voormalige onderzeebootbasis. De in 2020 officieel geopende Bassins de Lumières bieden, net als het Atelier des Lumières in Parijs of de Carrières de Lumières in Provence, een spectaculaire artistieke totaalervaring, een XXL ontdekkingsreis door 360° rondom geprojecteerde kunstwerken.
#9 – Van perspectief veranderen in Arles, in de Provence
Net als in Bilbao voor de Guggenheim Foundation heeft de Amerikaanse architect Frank Gehry in Arles een schitterend gevormd bouwwerk neergezet. Een 56 meter hoge blikvanger waarvan de gedraaide en met roestvrijstalen tegels getooide gevel het mooie Provençaalse licht vangt en tot in het oneindige weerkaatst. De in juni 2021 officieel geopende Tour LUMA met expositieruimtes, een auditorium en kunstenaarsateliers biedt vanaf een hangend terras op de 9e verdieping een uniek panoramisch uitzicht op Arles. Aan de voet ervan is de Drum, een monumentale glazen rotonde die eruitziet als een amfitheater, een knipoog naar de antieke oorsprong van de stad. Leuk in combinatie met een bezoek ervoor of erna aan de al even beroemde Romeinse arena van Arles.
#10 – De wetenschappen bestuderen in Lyon, in Auvergne-Rhône-Alpes
Lyon, daar waar de Rhône en de Saône samenvloeien staat het Musée des Confluences. Het lijkt op een zeer futuristisch ruimteschip, maar het nodigt zijn bezoekers uit tot een reis naar het verleden. In de twee merkwaardig met elkaar verbonden blokken, het Kristal en de Wolk, wacht de bezoeker een lange flashback naar de geschiedenis van de aarde en de mensheid. Een geweldig leerzaam en leuk programma in schitterende, lichte zalen met interactieve workshops en digitale ruimtes waar getest en geëxperimenteerd kan worden om de wereld van de 21e eeuw en de uitdagingen voor de planeet beter te leren begrijpen.
#11 –Op koers blijven in Bastia op Corsica
In de smalle straatjes van Terra-Vecchia, de oudste wijk van Bastia, in het noorden van Corsica, komt de Corsicaanse ziel het best tot uiting. Barokke oratoria, majesteitelijke kerken waar de meerstemmige gezangen zo prachtig klinken, een pittoreske oude haven en het marktplein waar je de tijd moet nemen om de regionale producten te proeven. Dit plezier van lekker eten met de geurige aroma's van het struikgewas zet zich voort op de ‘Strada di i Sensi’, de route van de zintuigen. In de streek rond Bastia, van Cap Corse tot Nebbiu, verbindt deze route 68 producenten en handwerkers en kun je onderweg kennismaken met veehouders, bijenhouders, olijvenkwekers, brouwers, kastanjekwekers, wijnbouwers en tuinbouwers. Een geweldige manier om Corsica en de knowhow en tradities van het eiland te leren kennen!
#12 – Een artistieke boottocht op de Loire, in Nantes
In een mooi oceaanlicht over 60 km de Loire afvaren tot aan de riviermonding in Saint-Nazaire is een van de leuke dingen om te doen tijdens een verblijf in Nantes. Tot eind oktober kun je inschepen om een dertigtal moderne kunstwerken te ontdekken op de route van ‘Le Voyage à Nantes’. Kom je tijd tekort? Dan brengt de Navibus (die ook fietsers toelaat) je op vertoon van een gewoon tramkaartje in 5 minuten van het stadscentrum naar het haventje van Trentemoult met zijn kleurrijke huizen. Vanaf 2020 is er ook een mini-oversteek mogelijk tussen het LAB (een indrukwekkende microbrouwerij met bars, terrassen en restaurant), op een steenworp afstand van de nieuwe Jardin Extraordinaire, en de Hangar à Bananes op het Ile de Nantes. Daar hebben Daniel Buren en Patrick Bouchain hun opvallende rij ringen opgesteld. Een uniek gezicht vanaf de Loire!
#13 – Een originele ontdekking van het erfgoed van Straatsburg in de Elzas
Eind 2019 heeft Straatsburg er een origineel cultureel centrum bijgekregen. De naam? 5e Lieu. Dit verwijst naar het adres op nummer 5 aan de Place du Château, maar ook naar het vijfde gebouw op rij naast de kathedraal, het Lycée Fustel de Coulanges, het Palais Rohan en het Musée de l’Œuvre Notre-Dame. Met zulke buren kun je het onmogelijk missen! Op de begane grond wordt het culturele aanbod van de Elzasser hoofdstad gepromoot. Op de 1e verdieping kun je via de permanente expositie ‘Un voyage à Strasbourg’ (een reis door Straatsburg) de architectuur en het erfgoed van de stad ontdekken via geavanceerde en interactieve technieken, zoals een vraag-en-antwoordspel, een bewegende maquette en videomapping. Van deze tour door het historische Straatsburg en het Straatsburg van de toekomst krijg je zin om de stad zelf te gaan ontdekken.
Door Pascale Filliâtre
Als reisjournaliste ben ik vaak de hele wereld over gereisd om datgene te vinden wat ik ook dicht bij huis in Frankrijk kan vinden.
