Vlasbloemen zijn een lust voor het oog, en vlas zelf is een gewild gewas. Het noordelijke deel van Normandië, ook wel bekend als de Haute-Normandie, is de belangrijkste regio voor vlasteelt ter wereld. Na een tijdje in de schaduw van de katoenteelt te hebben gestaan, wordt deze 100% ecologische vezel hier weer volop verbouwd. De vlasakkers strekken zich uit vanaf de kliffen van het Pays de Caux tot de weilanden van de Eure en de vezels worden voor van alles en nog wat gebruikt: huishoudtextiel, streekgerechten en zelfs verzorgingsproducten. Hoog tijd om eens met eigen ogen het groene goud van Normandië te gaan ontdekken!
Volg de draad van het verhaal in het Ecomusée
‘C’est juin qui fait le lin’ (juni is de vlasmaand) is een bekende uitdrukking in Normandië. Dat maakt direct duidelijk wat een belangrijke plaats deze eeuwenoude teelt in de regio inneemt: in het Pays de Caux werd vlas al in de 13e eeuw verbouwd! ‘La ferme aux fil des saisons’ in de buurt van Valéry-en-Cauxis een ecomuseum waar de geschiedenis van dit gewas vanaf het vroegste begin in beeld wordt gebracht aan de hand van oude werktuigen en uitleg over de moderne toepassingen. Vlas wordt namelijk voor allerlei doeleinden gebruikt, variërend van de stof van postzakken tot tennisrackets! Een even boeiend als uniek verhaal waarvan de draad zich ook ontrolt in het Ecomusée – Maison du Lin de Routot, in het naburige departement Eure.
La ferme aux fil des saisons Bezoek aan het Ecomusée - La Maison du lin de Routot
Vlas: een duurzaam en veelzijdig product
In de 19e eeuw had de vlasteelt in Normandië geduchte concurrentie van de katoenproductie, maar nu bloeit het gewas er als nooit tevoren. Wat is het geheim van het huidige succes? Het wordt op 100% milieuvriendelijke wijze geteeld: de akkers worden niet geïrrigeerd, er worden geen chemische ontbladeringsmiddelen gebruikt en er blijven geen afvalstoffen over. Bovendien is het een sterke, warmteregulerende vezel. Genoeg om ontwerpers te inspireren! Zo heb je het beddengoed van de Normandische firma Embrin dat al vier generaties lang door vlastelers wordt geproduceerd, overhemden voor mannen of tafellinnen van Isa Lin Créations, maar ook kleren van merken die zich hebben aangesloten bij de coöperatie Terre de Lin, en er worden zelfs meubels en bloemenpotten van vlas gemaakt. Vlas uit Normandië vertegenwoordigt tegenwoordig 55% van de wereldwijde productie en kent een onbegrensd potentieel aan toepassingen!
Vlas op het menu
In Normandië heeft vlas ook zijn weg naar de keuken gevonden, want het zaad, dat rijk is aan omega 3, wordt in allerlei streekgerechten verwerkt. Let wel, hierbij gaat het om olievlas, een andere variant dan vezelvlas dat voor de productie van linnen wordt gebruikt. Er worden de lekkerste producten mee gemaakt, zoals witbier op basis van vlas, dat gebrouwen wordt aan de voet van het kasteel van Richard Leeuwenhart, vlees van met vlas gevoederde varkens dat rijk is aan (goede) vetzuren, kaas met vlaskorrels zoals de neufchâtel, de oudste kaassoort van Normandië, en brood met vlas. Er zijn zelfs restaurants die complete vlasmenu’s serveren, bijvoorbeeld in Doudeauville. Zo kan je van ’s morgens tot ’s avonds vlas op tafel zetten!
Lekker ruiken naar vlas
En waarom zou je je niet wassen met vlas? Midden in het Pays de Caux produceert Savon D’ICI® handgemaakte zeep volgens eeuwenoude koude verzepingstechnieken en met louter Normandische grondstoffen. Een van deze, zuiver biologische, plantaardige stoffen is lijnolie, dat – hoe kan het ook anders – uit Normandische vlas wordt gewonnen. Zo heb je ‘Apolline’, een zeep met een vleugje sinaasappel waarvan de naam verwijst naar de vlasakkers (vlas is ‘lin’ in het Frans). ‘Léon’ wordt gemaakt van leem uit de Provençaalse stad Sommières en koolzaad en lijnolie uit Normandië: met deze zeep, die een subtiele theegeur heeft, krijg je zelfs de hardnekkigste vlekken uit je kleren!
Fietsen langs het vlas
Vlas bloeit maar kort: de bloem gaat ’s morgens open en laat ’s avonds zijn kopje alweer hangen. In totaal staan de vlasakkers slechts een dag of tien per jaar in bloei en dat gebeurt in juni. Maar met bijna 20.000 hectare alleen al in het departement Seine-Maritime zijn de bloeiende vlasakkers moeilijk over het hoofd te zien, zeker niet als je vroeg op pad gaat. Wie optimaal wil genieten van deze blauwe bloemenzee kan de Véloroute du Lin volgen, een fietsroute van 75 kilometer door het achterland van de Côte d’Albâtre, tussen het badplaatsje Pourville-sur-Mer en de kliffen bij Fécamp. Onderweg moet je beslist afstappen bij de coöperatie Terre de Lin in Saint-Pierre-Le-Viger, waar je echt alles te weten kan komen over vlas: hier komt maar liefst 15% van de hele wereldopbrengst vandaan!
De Véloroute du lin Bekijk de video over de vlasakkers in Normandië
Door Anne-Claire Delorme
Reisjournaliste anneclairedelorme@yahoo.fr
