Al meer dan 200 jaar houden ze met al hun vezels van wol, hier bij de manufacture Brun de Vian-Tiran. En graag brengen ze deze warme gevoelens op je over via het museum Filaventure. Een verrassende expositie rond het thema zachtheid, in L’Isle-sur-la-Sorgue, midden in de Provence.
Het museum Filaventure vertelt allereerst een familie-epos: al acht generaties lang wordt hier met veel passie gewerkt met wol. De geschiedenis begon in 1808 toen Charles Tiran en schoonzoon Laurent Vian een molen lieten bouwen aan de oever van de Sorgue, om wollen stoffen en dekens te kunnen maken. Twee eeuwen later is de kleine molen een prestigieuze fabriek geworden. En inmiddels de enige Franse fabriek waar nog wol wordt bewerkt!
Het bedrijf heeft de status van levend erfgoed gekregen en vertelt in zijn inventief opgezette ‘zintuiglijke museum’ van 300 m² hoe het maken van wollen weefsels in z’n werk gaat. Dat begint met de uitleg over hoe je draden spint uit wol en hoe je met die draden stoffen maakt. En daarna? Daarna komt alles neer op vakmanschap en passie.
Een bezoek duurt ongeveer anderhalf uur en om ervoor te zorgen dat je de juiste route volgt, word je begeleid door wonderlijke figuren: filambules. Ze gidsen je op 4,5 meter hoogte, gehuld in materialen die al naar gelang het bezoek vordert in stoffen veranderen. Dit is echt een sprookjesachtig museum!
Je zintuigen worden er geprikkeld doordat je allerlei stoffen kunt aanraken, de geluiden van de werkvloer hoort, machines aan mag zetten en oog-in-oog staat met wolbewerkers uit families die vaak ook al generaties lang verbonden zijn met Brun de Vian-Tiran.
Overal is zachtheid het trefwoord, zowel op de imaginaire wolmarkt - waar je het aanbod mag voelen - als in de expositieruimte met plaids van merinowol. Wat een warme, prettige wereld!
Op zoek naar de merino's van Lodewijk XVI
Een leidraad bij de tentoonstelling is het samenspel tussen traditie en innovatie. Iedere generatie in dit familiebedrijf streeft op z’n eigen manier naar perfectie. Zo ontwikkelde Louis Brun in 1961 de eerste mohair deken. De huidige directeur Pierre Brun zocht zeven jaar lang naar merinoschapen met nog dezelfde pure genen als de merinoschapen van Lodewijk XIV. En hij vond ze! Hun wol heeft nu het merk ‘Mérinos d’Arles Antique®’. Pierres zoon Jean-Louis is van hetzelfde laken een pak: hij kwam terug van de steppes van Mongolië met een ongelooflijk fijne wolvezel, die van de veulens van de Bactriane-kameel.
Kwam in onze contreien wol vroeger altijd van een schaap, tegenwoordig zijn wollen stoffen afkomstig uit de hele wereld, en van allerlei verschillende dieren: de kameelachtige alpaca uit Peru, de kasjmiergeit uit Iran en China, de lama uit Bolivië en de bijzondere Siberische steenboksoort yanghir.
Een proces voor specialisten
Zoals oenologen alle fases tussen wijnrank en wijnglas bestuderen, willen gedreven wolmakers alles weten van het hele wolproces. Vanaf de basisgrondstof zijn vijftien handelingen nodig om een mooi wollen product te maken. En voor een goede deken soms wel zes tot acht soorten wol: Zuid-Amerikaanse voor de stevigheid, Australische voor de zachtheid en Franse voor z’n weelderige warmte!
Door Anne-Claire Delorme
Reisjournaliste anneclairedelorme@yahoo.fr
