Wanneer in de Vogezen de koude nevel neerdaalt op de boomtoppen van de uitgestrekte wouden en het zicht op de bergcontouren vervaagt, stap dan binnen in de fonkelende wereld van de glasblazers en de kristalmakers. En kom weer op temperatuur dankzij de bloedhete ovens waarmee deze vakmensen hun magische werk doen.
De kribbe van de kerstbal: Meisenthal
Een groep rondzwervende glasmakers installeerde zich in 1704 in Meisenthal, letterlijk ‘de vallei van de mezen’. Hier werd in 1858 de kerstbal bedacht. Zijn geschiedenis komt aan bod in het glasmuseum dat is gehuisvest in de voormalige fabriek die in 2020 volledig is gerenoveerd. Ook vind je hier het Centre International des Arts Verriers waar je kunt zien hoe glasblazers van gloeiend heet vloeibaar glas kunstzinnige objecten maken, zoals de vaas Fleur van designer Françoise Minot. Ze gebruiken geen vorm of mal, maar creëren ieder blaadje ‘uit het niets’. En snel, voordat de hete pasta stolt: een race tegen de klok.
Glashelder: kristalmuseum Saint-Louis
Een hoge klokkentoren van roze zandsteen waakt over de imposante kristalmakerij van Saint-Louis-lès-Bitche, die eind 18e eeuw hofleverancier werd en een grote rol speelde in de Europese kristalgeschiedenis. In kristalmuseum La Grande Halle vind je tweeduizend zeldzame objecten, zoals lampen, presse-papiers, schenkkannen en frivole bloempotten. Schitterend om te ontdekken welke vormen kristal allemaal kan hebben en boeiend om aan het eind van het bezoek vanaf een galerij de glasmeesters aan het werk te zien in hun atelier.
De geheimen van het kristalmaken? Je ontdekt ze in de Cristallerie Saint-Louis
Met de mond geblazen en met de hand afgewerkt: zo komt het iconische Thistle-glaswerk tot stand, met als voorbeeld de vaas Versailles. Vanaf een overstekende galerij in La Grande Halle kunnen bezoekers zien hoe glas wordt gemaakt: withete bollen van 1300 °C aan het eind van een pijp, aangeblazen met de mond, gesneden, gevormd in mallen, verhit, opnieuw gesneden, enzovoort. Voor de grootste Versailles-vaas is een withete massa van dertig kilo nodig. En die moet in een paar minuten worden verwerkt: een enorme uitdaging.
Na afkoeling wordt de vaas dan verder op maat gemaakt, gegraveerd en verguld, onder het toeziend en strenge oog van kwaliteitbewaaksters. De Cristallerie Saint-Louis is de enige plek op aarde waar je iedere dag - na reservering bij het museum - zoveel mag zien van dit unieke en specifieke vakmanschap.
Ieders ogen schitteren in Musée Lalique
Het bezoek begint in een donkere zaal die wordt verlicht door een drie meter hoge kroonluchter met ‘dennenappels’. Naast monumentale, grote glazen objecten heeft René Lalique ook vele kleine wondertjes gemaakt zoals minuscule glazen broches. De juwelier en meester-glasmaker vestigde zich op 61-jarige leeftijd in Wingen-sur-Moder.
In de voormalige bedrijfshal, met zicht op de groene omgeving, is nu het mooi ontworpen Musée Lalique gevestigd. Hier vind je onder meer de grootste collectie Lalique parfumflesjes ter wereld en kun je met je vingers het subtiele silhouet van de Bacchantes-vazen volgen. Met kerst wordt ieder jaar het evenement Happy Cristal georganiseerd, dat ieders ogen net zo doet schitteren als het mooiste kristal.
Bij een fameuze glasmaker op bezoek, op Château du Hochberg
Musée Lalique in Wingen-sur-Moder kijkt uit op de gevel van roze zandsteen in Napoléon III-stijl van het Château du Hochberg. Dit hotel was ooit het woonhuis van de directeuren van de glasmakerij en dat zie je aan het interieur vol geraffineerde details als een waterval van kristallen hangers in de bar, de vele Lalique-vazen vol bloemen en in de slaapkamers spiegels met Lalique-medaillons met dahlia’s en zwaluwen. In het park doet een nieuw tuinhuis van zandsteen en glas - een ontwerp van Mario Botta - dienst als restaurant.
Tips voor je verblijf Zie je graag meer Frans vakmanschap? Volg dan de Route des Verreries et Cristalleries d'Exception, een toeristische route door het hart van de Vogezen langs ambachtelijke werkplaatsen en musea waar de meest verfijnde objecten van glas en kristal worden tentoongesteld. Voor een ecologisch verantwoord verblijf kies je voor een accommodatie die duurzaam toerisme nastreeft. En laat je verleiden door lokale gerechten op basis van seizoensproducten uit de buurt. Want één ding is glashelder: dat is goed voor je eigen welzijn én voor het milieu.
Meer informatie:
Lees ook:
Door Aliette de Crozet
Wie nieuwsgierig is en van lekker eten houdt, kan niet anders dan Frankrijk doorkruisen.
