In de voetsporen van Cézanne in Aix-en-Provence

In de elegante wijk Mazarin staat een mooi cultureel centrum met tien werken van de meester. Vanaf 1856 volgde de jonge Cézanne hier tekenlessen, toen het gebouw nog een museum der schone kunsten was. Op de expositie is een kopie te zien van een doek dat hij als leerling maakte.

Ook hangt er een portret van Emile Zola, de latere schrijver waarmee Cézanne als jongen bevriend was op het Collège Bourbon, een school die tegenwoordig Collège Mignet heet en nog steeds in dezelfde straat zit. Zola heeft zijn vriend later nog eens bedankt - met een mand appels - omdat hij het voor hem opnam op het schoolplein. 

In 2025 organiseert het Musée Granet ter gelegenheid van het evenement Cézanne 2025  een grote tentoonstelling onder de noemer Cézanne au Jas de Bouffan. 

Bezoek het Musée Granet

Cézanne kon zijn ogen niet afhouden van de Sainte-Victoire, het gebergte van kalksteen dat het Provençaalse landschap hier bepaalt. In zijn jonge jaren heeft hij deze hellingen menigmaal beklommen met zijn onafscheidelijke vriendjes Emile Zola en - de latere professor - Baptistin Baille. En later figureert het gebergte in 44 olieverfdoeken en 43 aquarellen!

In 1989 woedde een enorme bosbrand op de hellingen van de Sainte-Victoire. Het deed velen in de Provence beseffen hoe blij ze mochten zijn met de liefdevol geschilderde portretten van dit landschap in al haar schoonheid.

Meteen in 1990 organiseerde Musée Granet een expositie over Cézanne en de Sainte-Victoire.

Cézanne putte zijn inspiratie voor lijnenspel en okertinten uit de steengroeves van Bibémus, een rotsachtige wereld in de pijnbossen vlak bij de Sainte-Victoire.

De Romeinen haalden hier al stenen weg voor de bouw van Aquae Sextia (=Aix!) en in de zeventiende eeuw werd de steen van Bibémus gebruikt voor de wijk Mazarin. Romantische zielen laten zich moeiteloos ontroeren door de poëtische schoonheid van deze plek.

Cézanne huurde hier een huisje van natuursteen dat nog steeds een prachtig zicht heeft op het ruige garriguelandschap rondom.

Vroeger stond dit herenhuis in het boerenland, inmiddels is het omsloten door de stad. De familie Cézanne liet het in de achttiende eeuw bouwen en het is hier dat het talent van Paul zich vanaf zijn twintigste kon ontwikkelen. Hier verbleef hij alles bij elkaar zo’n veertig jaar.

Op de muren van de woonkamer van Jas de Bouffan schildert hij wel twaalf werken om zijn vader - een bankier - te overtuigen van zijn artistieke roeping! Drie ervan zijn nu in het Parijse Musée d’Orsay te bewonderen. De oranjerie en de oprit met de kastanjes figureren op diverse schilderijen. 

Het ouderlijk huis wordt momenteel gerenoveerd en gaat in 2024 weer open ter gelegenheid van het evenement Cézanne 2025 dat in Aix-en-Provence wordt georganiseerd. 

Van 1902 tot aan zijn overlijden in 1906 werkt Cézanne alle dagen in deze ruimte, die baadt in het daglicht dankzij de grote ruiten. Het atelier ligt op de eerste verdieping van een kleine villa die de schilder liet bouwen in de bossen ten noorden van Aix-en-Provence.

Het is ontroerend om de dierbare voorwerpen te zien waarmee de schilder zich omringde, zoals zijn Provençaalse aardewerk, zijn schildershemd en zijn hoed.

Het atelier-museum waakt met liefde en zorg over de herinnering aan de kunstenaar. Er is een kleine boetiek met veel boeken en er zijn geregeld tijdelijke exposities en culturele evenementen. Het atelier, dat ook wel het Atelier des Lauves wordt genoemd, is een van de hoofdlocaties in het kader van de artistieke programmering van Cézanne 2025. 

Bezoek het Atelier van Cézanne

Wat verborgen in een woonwijkje op de Colline des Lauves ligt een plek waar alle schilders dol op zijn. Je hebt er namelijk een schitterend zicht op de Sainte-Victoire! Cézanne zelf kostte het een kwartiertje lopen om vanuit zijn atelier dit uitzichtpunt te bereiken, er zijn schildersezel uit te klappen en zijn muze te bewonderen.

Tegenwoordig volgen veel amateur-schilders zijn voorbeeld. Op panelen kunnen ze spieken hoe de grote impressionistische schilder het zelf deed.

Op 15 oktober 1906, een paar dagen voor zijn dood, werd Cézanne op deze heuvel door een onweer verrast. Het zou de laatste keer zijn dat hij oog in oog stond met zijn geliefde Sainte-Victoire.