Een vakantie doorbrengen in de bergen met oog voor het milieu: dat hoeft elkaar niet in de weg te staan, integendeel! Wil je volop genieten en toch duurzaam met vakantie gaan? Kies dan voor de trein en pak ter plaatse eens de fiets, eet lokale producten, trakteer jezelf op een wellness-behandeling in een kuuroord, ga op stap met een natuurgids om meer te leren over de biodiversiteit, of logeer in een unieke accommodatie waar je ongestoord naar de sterren kunt kijken. Hieronder geven we je een paar tips om te onthaasten in de bergen en helemaal bij te komen.
Opteer voor ander vervoer
’s Zomers modder, ‘s winters strooizout, ruiten krabben, gehannes met sneeuwkettingen en vaak eindeloze files … Autorijden in de bergen is niet altijd een pretje. Wie daar zonder sores en op een milieuvriendelijke manier wil rondtoeren, kan de auto ook thuislaten! Verreweg de meeste skioorden in Frankrijk zijn namelijk per trein of bus bereikbaar. En ter plaatse zijn er allerlei alternatieve en betaalbare manieren om van a naar b te komen. Les Gets, een skioord in de Franse Alpen, heeft een uitstekende shuttledienst, ook met andere dorpen en ‘s avonds. De bussen rijden op aardgas of voldoen anderszins aan de milieunormen. Verder is er een toeristentreintje dat prachtig uitzicht op de omgeving biedt, en er zijn laadpalen voor elektrische auto’s. Wanneer het mooi weer is kan je via een zelf-servicesysteem mountainbikes en elektrische fietsen huren. Duurzaam toerisme in de bergen begint bij alternatief vervoer. Dat is ook de beste manier om de hectiek van alledag achter je te laten en in alle rust van de omgeving te genieten.
Kies voor een groen keurmerk
In Frankrijk hebben diverse bergsportplaatsen inmiddels het ecologische kwaliteitskeurmerk Le Flocon Vert (de groene sneeuwvlok). Dit wordt toegekend aan vakantiebestemmingen in de bergen die duurzaam toerisme hebben omarmd. Door heel Frankrijk hebben 27 wintersportgebieden de felbegeerde sneeuwvlok verdiend. Er moet aan allerlei strenge criteria worden voldaan, zoals het bevorderen en in stand houden van lokaal erfgoed en het ontwikkelen van duurzame voorzieningen voor zowel toeristen als de lokale bevolking. Initiatieven om de plaatselijke ambachten te ondersteunen, de natuur te beschermen en milieubewuste activiteiten te organiseren, worden gesubsidieerd.
Afhankelijk van hoever de wintersportplaatsen met hun ecologische transitie zijn, worden er drie verschillende niveaus onderscheiden. Sneeuwvlok 1 wordt toegekend aan milieubewuste bestemmingen die al aan enkele van de vereiste criteria voldoen. Naarmate ze aan steeds meer criteria voldoen, krijgen ze een tweede en vervolgens derde Flocon Vert toegekend. Op dit moment heeft nog geen enkele bestemming het hoogste niveau van drie vlokken bereikt.
Voor je volgende vakantie in de bergen kun je dus kiezen voor een van de 15 wintersportplaatsen met één Flocon Vert, waaronder Les Contamines Montjoie, dat in 2023 zijn eerste sneeuwvlok kreeg, net als Crest-Voland Cohennoz, La Rosière, Les Saisies, Passy en Auron. Zij voegden zich daarmee bij Cordon, Font-Romeu, Tignes en le Grand Bornand. Het skioord Lans-en-Vercors deed het zo goed dat het direct twee Flocons Verts kreeg toegekend. Hiermee sluit het gelederen met Valberg, Chamonix, Les Rousses, Saint-Gervais Mont Blanc, Châtel en Les Arcs.
Eet biologisch en lokaal
De berglucht maakt hongerig! Gelukkig zijn er her en der in de Franse Alpen geweldige winkels waar je de heerlijkste biologische streekproducten kunt krijgen. De boerderijen liggen ongeveer naast de pistes! Een aanrader is de sfeervolle winkel Aux Comptoirs des Alpes in het dorp Le Grand-Bornand, waar je allerlei soorten worsten en kazen uit de Savoie kunt vinden, maar ook crozets, een biologische pastasoort met hazelnoten. Verder is er lokaal gebrouwen bier en een honingtap. Een mooie manier om lekker eten te combineren met duurzaam toerisme. In 2021 heeft het dorp een Flocon Vert gekregen.
In Morzine wordt lokaal bier op duurzame wijze gebrouwen in Le Bec Jaune. In deze kleine brouwerij kun je trouwens ook terecht voor lokaal geproduceerde cider en vlierbessensiroop. Verder is er een keuken bij, waar brood wordt gebakken met meel van de plaatselijke molenaars; boter en melk komen van de Ferme du Caly. De brouwerij heeft zelfs een eigen moestuin. Bovendien wordt er af en toe een kledingbeurs georganiseerd, waarvan de opbrengst besteed wordt aan het planten van bomen.
Aux Comptoirs des Alpes (Le Grand-Bornand) Le Bec Jaune (Morzine)
Kies voor ecologisch logies
Wat dacht je van een verblijf in een volledig gerenoveerde boerderij in de Franse Alpen? Ga dan naar het Val d’Arly, aan de voet van de Mont Blanc. Daar vind je Le Toî du Monde – een luxueuze gîte met hoge milieuprestaties. Het gezellige gebouw van 600 m² is CO2-neutraal en voorziet dankzij thermische zonnecollectoren en een op hout gestookte verwarmingsketel in zijn eigen energie. Je kunt er ook avondeten; de groenten komen uit de eigen moestuin en vlees en vis van lokale veetelers en vissers. Lokaler kun je het niet krijgen!
Dompel je onder in het heilzame water van een kuuroord
Duurzaam toerisme is voor kuuroorden eigenlijk terugkeren naar de bron. De oorsprong van het kuren ligt namelijk in de bergen, waar respect voor de elementen, zoals water, iets volkomen logisch is.
Midden in het regionale natuurpark Volcans d’Auvergne vind je het kuurcentrum Thermes du Mont-Dore. Hier staat alles in het teken van respect voor het milieu: tissues en wattenschijfjes zijn biologisch afbreekbaar, de schoonmaakproducten zijn milieuvriendelijk, de handdoekjes zijn gemaakt van kartonnen pakken en het wikkelfolie voor de lichaamspakkingen wordt gerecycled tot landbouwzeil.
De Thermes de Saint-Gervais, aan de voet van de Mont-Blanc, maken gebruik van aardwarmte om het gebouw, de waterleidingen en de bassins te verwarmen. Een energiezuinige en milieuvriendelijke oplossing die leidt tot 200 ton minder CO2-uitstoot. En het is ook nog eens comfortabel, want de temperatuur en de luchtvochtigheid worden op een constant peil gehouden. Win-win!
Chaîne Thermale du Soleil - le Mont Dore Thermes de Saint-Gervais
Bezoek een nationaal park en (her)ontdek de natuur en de bergen
Frankrijk heeft diverse nationale parken in de bergen, zoals de Ecrins, de Vanoise en de Mercantour, waar liefhebbers van ruimte en weidsheid niet uitgekeken zullen raken. Als je oog in oog staat met het overweldigende natuurschoon van de bergen, begrijp je waarom het zo belangrijk is om ze te beschermen.
Wil je op een duurzame manier met vakantie en tot rust komen in de natuur? Ga dan eens naar Valberg in de Mercantour, op slechts 1 uur reizen van de Côte d’Azur. Hier kunnen we twee adressen aanbevelen. In de B&B La Croix Saint-Jean word je verwend met gerechten op basis van lokale en seizoensgebonden producten. De eigenaresse, geboren en getogen in de Mercantour, deelt haar liefde voor de bergen graag met haar gasten en heeft waardevolle tips om energieverbruik te beperken. Wil je echt iets anders dan anders? L’Amoucié heeft een tweepersoonswoonwagen met fantastisch uitzicht op de bergen, waar je ’s nachts – bij helder weer – getrakteerd wordt op een onvergetelijke sterrenhemel. Niet voor niets is de regio Alpes-Azur-Mercantour het derde internationale Dark Sky Reserve in Frankrijk. Dus geef je ogen goed de kost!
Doe mee aan natuuractiviteiten
Bergen zijn niet alleen leuk in de winter! Wanneer de sneeuw plaatsmaakt voor lentegroen en de lange latten worden verruild voor wandelschoenen of de fiets, wordt eens te meer duidelijk hoe kwetsbaar de ecosystemen in de bergen zijn. Daarom organiseren steeds meer dorpen ‘s zomers evenementen om gezinnen met kinderen op ludieke wijze bewust te maken van het belang om zorgvuldig om te gaan met de natuur. Zo kan je in Praz-de-Lys Sommand, in de Haute-Savoie, paddenstoelen en bessen plukken, hutten bouwen, knutselen met gerecycled materiaal, meedoen aan Land Art-workshops en in bomen klimmen.
In Les Ordes, in de Zuid-Franse Alpen, slaat het festival Game of Trees een brug tussen natuur en cultuur met concerten, voorstellingen, documentaires, fototentoonstellingen en lezingen van milieubewuste avonturiers en bergsporters die als geen ander getuige zijn van de klimaatveranderingen. In 2023 stond het festival gepland voor 31 juli t/m 4 augustus met een gevarieerd programma en allerlei ecovriendelijke activiteiten, zoals presentaties over de huidige stand van het klimaat, een kringloopmarkt, smoothie-bikes en nog veel meer ...
Bescherm de biodiversiteit
Wist je dat veen warmte- en droogtebestendig is, en dus een bondgenoot van formaat in de strijd tegen de opwarming van de aarde? Ter bescherming van deze vochtige mossen in de bergen, die zo belangrijk zijn maar met uitsterving worden bedreigd, worden diverse acties ondernomen om het publiek hiervan bewust te maken.
In Gérardmer, in de Vogezen, organiseert het Conservatoire des Espaces Naturels de Lorraine rondleidingen en kunnen bezoekers ook meehelpen om deze essentiële bufferzones in stand te houden.
Bij Alpe d’Huez zijn kassen gebouwd, waarin meer dan 10.000 soorten worden gekweekt om vervolgens weer in de vrije natuur te worden uitgezet. Op die manier wordt de lokale biodiversiteit beschermd.
Ontdek de bergen ook in andere seizoenen
Het dal van de Louron is een beschermde enclave die zich met een divers aanbod van activiteiten richt op een duurzame vorm van toerisme in alle seizoenen. Er zijn twee wintersportplaatsen, Peyragudes en Val Louron; de ene trekt vooral ervaren skiërs terwijl de ander meer geschikt is voor beginners en gezinnen met kinderen. Verder is er een kuurcentrum voor balneotherapie (een primeur in de Pyreneeën) en zijn er allerlei watersportactiviteiten op het Lac de Génos-Loudenvielle. Dit gebied, dat vanwege zijn rijke culturele en historische erfgoed is bestempeld tot Grand site d’Occitanie en Pays d’Art et d’histoire, maakt bovendien jaarlijks deel uit van het parcours van de Tour de France. De SkyVall, een ultramoderne kabelbaan die het hele jaar in bedrijf is, brengt je in 10 minuten vanuit het dal naar Peyragudes. Een praktisch en milieuvriendelijk transportmiddel dat tot wel 270 ton CO2 bespaart!
Wees zuinig op de bergen
Om de schadelijke gevolgen van de klimaatverandering te beperken is het van groot belang om in de bergen een duurzame vorm van toerisme te stimuleren, waarbij rekening wordt gehouden met de natuur en de lokale bevolking. Ook de nationale parken van de Vanoise en de Ecrins zetten zich hiervoor in door samen met de autoriteiten van de regio Auvergne-Rhône-Alpes nieuwe milieubewuste initiatieven te ontwikkelen. Zo worden de toeristen, en vooral gezinnen met kinderen, gestimuleerd om ‘s zomers naar de bergen te gaan; onder het keurmerk Tourisme & Handicap worden meer voorzieningen getroffen voor mensen met een verminderde mobiliteit; en er zijn allerlei initiatieven om de biodiversiteit te beschermen, eeuwenoude ambachten en kunstnijverheid in stand te houden door bergdorpen en werkplaatsen met winkeltjes op een verantwoorde manier open te stellen voor het toerisme. Allemaal goede redenen om op een andere manier vakantie te vieren in de bergen!
Door Kévin Bonnaud
