Wat maakt het Woud van Iraty zo mysterieus? Ontdek het in Frans Baskenland

Het Woud van Iraty hoort met zijn bijna twintigduizend hectares tot de grootste beuken- en sparrenwouden van Europa en ligt deels in Frankrijk, deels in Spanje. In dit duizenden jaren oude bos in het Franse Baskenland leven niet alleen veel bomen, herten en reeën, maar volgens vele legendes ook allerlei andere, mysterieuze wezens … Wees dus niet verrast wanneer je ‘een aanwezigheid’ voelt in het donkere bos, of ‘iets’ ziet wegduiken, wanneer je fietst, wandelt of vist tussen al die magische bomen.

Wandelschoenen aan, stok mee! Via de goed verzorgde wandelpaden in het Woud van Iraty leer je de flora van deze natuur het beste kennen. De majestueuze beuken zijn omringd door zilversparren, grove dennen, bergiepen, zomereiken, hazelaars, hulst en vlierbomen. Aan hun voeten vind je een tapijt van de mooiste mossen en korstmossen, waar paddestoelen als boleten en cantharellen zich graag laten zien. En overal stromen lieflijke stroompjes. Als je goed oplet hoor je misschien de Heer van het Woud rondscharrelen: Basajaun. Een harig, primitief en goedmoedig wezen dat volgens het volksgeloof wandelaars beschermt tegen alle mogelijke gevaren. Van mei tot november kan je ook een bijzonder ménselijk geluid horen: de speciale schreeuw - de irrintzina - van Baskische herders. Zij dwalen ’s zomers met hun kuddes schapen over de hooggelegen zomerweiden, die zijn bezaaid met traditionele hutten, de etxolaks.

Zelf wandelen door het Woud van Iraty is heerlijk, maar je kan ook een viervoeter het werk laten doen. Bij paardenboerderij La Forge staan paarden en ezels klaar: vanaf hun rug heb je weer een heel andere kijk op het bos. Ze brengen je bij dolmen die diep in het woud zijn opgericht door wie zal het zeggen? In het Woud van Iraty worden deze hunebedden wel Sorginetxe genoemd, oftewel heksenhuisjes. Bedenk zelf maar waarom … Op het plateau van Occabé (1456 meter hoog) vind je intrigerende steencirkels die de rit ernaartoe meer dan waard zijn. Je bereikt het plateau via een schaduwrijke route over de cols, onder de beuken. Het uitzicht op de omringende bergtoppen is schitterend!

Wie per fiets de cols en de bergtoppen van het Woud van Iraty wil bereiken, maar de pijn in z’n kuiten nu al voelt, kan bij Les Chalets d’Iraty (Larrau) een e-mountainbike huren. De Crête de Hurhargieta, de Pic d’Orhy, het Plateau van Cize: je bereikt ze via verschillende parcours met diverse zwaarteniveaus. Onderweg is het Chalet Pedro een ideale stopplek, diep in het bos. Op de menukaart staan allerlei Baskische specialiteiten die je energie geven voor de rest van de rit. En het uitzicht op het bladerdak is prachtig. Misschien een goed idee om hier de nacht door te brengen: er zijn drie gîtes en in de weldadige spa ge-ven zelfs de meest verzuurde spieren hun gesputter al snel op …

Het Woud van Iraty wordt doorsneden door allerlei stromen en stroompjes die vaak vol forellen zitten. Zoals de Iraty zelf, een ideaal riviertje voor vliegvissers die van een rustige omgeving houden. Alhoewel: soms wordt deze rust verstoord door de laminaks: ondeugende boswezens, half mens, half fee, die hier wonen in het water. Zeggen ze… Hoe dan ook: langs het water vind je ook de mooiste picknickplekken. Vul je mand met de beste producten uit de streek, zoals de kwaliteitskaas Ossau Iraty van de Fromagerie du Pays d’Aramits, de beste kaasmakers uit de buurt, gevestigd vlak bij Larrau.

Behalve allerlei sprookjesachtige wezens wonen in het Woud van Iraty ook de favoriete dieren der ornithologen: vogels! Dus neem je verrekijker mee als je naar de col van Organbidexka wandelt. Op een hoogte van meer dan 1200 meter kan je allerlei bijzondere vogels observeren die hier wonen, zoals de vale gier en de lammergier. Om te leren hoe je dat eigenlijk het beste doet, dat vogelspotten, en om meer te weten te komen over de vaste bewoners en de seizoensvogels, kun je op pad gaan met een vrijwilliger van de lokale natuurbeschermingsorganisatie. Leerzaam!