Het wordt frisser, de regenjassen, laarzen en paraplu’s worden weer tevoorschijn gehaald en de paddenstoelen schieten uit de grond. Kortom, de herfst is aangebroken. Een ideaal seizoen om eropuit te gaan en in alle rust te genieten van al het moois dat Frankrijk te bieden heeft, niet in het minst de mooie herfstgloed en bijzondere tentoonstellingen. We verzamelden wat tips.
Smakelijke seizoensproducten
De zomer is perfect voor salades en rauwkost, maar in het najaar wordt het weer tijd om uitgebreid te koken en te genieten van producten die je al maanden niet meer hebt geproefd. Je herkent weer de geur van vers geplukte paddenstoelen en de smaak van cantharellensaus of gebakken eekhoorntjesbrood met knoflook. De marktkraampjes bezwijken haast onder het gewicht van de pompoenen, de grote favoriet van de herfstkeuken en heerlijk als puree, soep of gegratineerde ovenschotel.
De herfst is ook de tijd om opnieuw te genieten van gerechten die lang op het vuur staan te pruttelen: op naar de Bourgogne voor een authentieke boeuf bourguignon; naar het Loiredal, de Elzas of de Provence om traditionele wildrecepten te proeven, zoals reebout met jagerssaus, geroosterde houtsnip met spek, hertenstoofpot, everzwijnragout, gebakken hertenbiefstuk met veenbessen of kwartels met druiven.
De kustprovincies doen hier beslist niet voor onder: in Bretagne en Normandië zijn alikruiken, mosselen, jakobsschelpen en venusschelpen in het najaar in overvloed te krijgen. En wist je dat oesters tussen september en april worden gegeten? Zoals onze grootmoeders al zeiden: alleen als er een ‘r’ in de maand zit.
Een scala aan tentoonstellingen in allerlei musea
In Frankrijk is de herfst niet alleen de periode waarin de scholen weer beginnen, maar ook die waarin de musea hun grote exposities openen. In Parijs is keuze te over, van het Louvre, het Centre Pompidou en het Musée du Luxembourg tot het Musée d'Orsay, la Bourse de Commerce - Fondation Pinault, het Musée Picasso of de Fondation Louis Vuitton.
Maar cultuur vind je overal: in het Mucem in Marseille, het Musée du Louvre-Lens in Noord-Frankrijk, het FRAC Nouvelle-Aquitaine MECA in Bordeaux, het MuMa in Le Havre, de Fondation Maeght aan de Côte d'Azur, het Centre Pompidou-Metz in ... Metz, en in Fontevraux in het Musée d'Art Moderne of het Centre de Création Contemporaine Olivier Debré in het Loiredal, het Musée Soulages in Occitanië, het Musée des Confluences in Lyon of de Carrières de Lumières in Provence. Om maar enkele vermaarde musea te noemen.
Een grandioze gouden gloed
Eén beeld zegt meer dan duizend woorden: de top van de Montagne Sainte-Victoire gehuld in een gouden gloed is een beroemd schilderij van Cézanne. In het najaar is de lichtval in de Provence adembenemend mooi. De Franse fauvisten zagen dat meteen en brachten in hun schilderijen een ode aan die warme herfsttinten. Matisse en Derain werkten onafgebroken aan het zachte strijklicht dat zo kenmerkend is voor dit seizoen, maar ook Van Gogh probeerde het op zijn doeken te vangen. En voor Monet was de herfst in de tuin van zijn woning in Giverny tussen Parijs en Normandië een onuitputtelijke inspiratiebron.
Als er één plek is waar het herfstlicht de allergrootste indruk maakt, is dat wel aan de kust. Uiteraard langs de Côte d’Azur, waar in de drukke badplaatsen na de zomer de rust is weergekeerd, maar vooral langs de Atlantische Oceaan, waar de dagen langer lijken te zijn dan elders: als de schaduwen langer worden op een strand in Normandië, als de laatste zonnestralen het zand in Biarritz verwarmen, of als de zon nog even doorbreekt in de dennenbossen in Les Landes of op Corsica. Er gaat niets boven de herfst!
Dwalen door het bos tijdens de Indian Summer
Als het regent, stijgt de heerlijke geur van paddenstoelen uit de vochtige aarde op en bij droog weer knisperen de dode bladeren onder je voeten. Overal in het bos maken de dieren zich op voor de winter. Het is overduidelijk, de herfst doet zijn intrede in het bos. Maar in elke Franse regio ziet dit seizoen er anders uit.
In het Forêt de Chambord in het Loiredal of in het Forêt de Rambouillet en het Forêt de Chantilly in de regio Île-de-France hult het bos zich al snel in prachtige herfstkleuren. Elke boomsoort heeft zijn eigen tint: geel voor de populieren, oranje voor de beuken en ga zo maar door.
Op de berghellingen, in de Alpen, de Vogezen, het Juragebergte, in de Auvergne of in de Pyreneeën, is het begin van de herfst tweekleurig: in de vroege herfst zijn de naaldbomen nog donkergroen, terwijl de loofbomen al roodoranje kleuren en de bergtoppen in vuur en vlam zetten.
In de Dordogne, de Bourgogne en het Baskenland nemen de heuvels in het najaar allerlei tinten aan en zorgen bij de laatste zonnestralen voor een explosie van kleur.
Nazomeren op een terras
De laatste zonnestralen op een terras geven een heel speciaal gevoel, net als de eerste voorjaarszon. Met een glas wijn in je hand en een zonnebril op je neus doe je nog even of het zomer is, ook al is dat dan met een jas aan.
Van noord tot zuid zijn in alle Franse dorpen en steden de terrassen tot in het najaar open, ideaal om nog een dosis vitamine D te krijgen zolang het weer tenminste geen roet in het eten gooit. Een snelle lunch, een kop warme chocolademelk of een drankje aan het eind van de dag: er is altijd wel een reden om een terrasje te pakken en ‘mensen te kijken’. En waarom zou je dat niet doen op een van de nieuwe rooftops in Parijs die tegenwoordig zo in trek zijn, maar ook aan de Côte d’Azur, in Lyon, Lille, Nantes, Straatsburg, Marseille en Bordeaux? De perfecte plek om na te zomeren!
Ontdek de vele facetten van de wijnbouw in de herfst
In de meeste Franse wijnstreken is de druivenpluk bijna gedaan als de herfst aanbreekt. Dit is een heel gezellige periode met talloze oogstfeesten in de wijndorpen.
Het najaar leent zich bij uitstek voor een bezoek aan de wijnboerderijen, want dan zit het grote werk erop en hebben de wijnboeren weer wat meer tijd om hun passie met bezoekers te delen. In de Côtes du Rhône, het Loiredal, de Jura, de Médoc, de Elzas, Bourgogne, aan de Côte d'Azur, in de Provence en in Occitanië kleuren de wijngaarden prachtig rood en geel als de wijnbouwers in hun kelders aan de slag gaan. De druiven die geoogst zijn, worden nu geperst, waarna de most in kuipen wordt gedaan. Dat is het moment waarop de zogeheten vinificatie van start gaat, een langdurig en ingewikkeld gistingsproces. Op de Franse wijnroutes kan je al deze facetten van de wijnbouw van dichtbij meemaken.
En voor de afwisseling is de cider-route in Normandië ook niet te versmaden ...
Zachtjes over de kanalen varen
De herfst is ook het seizoen om rustig de tijd te nemen. De tijd om de bladeren hun gouden herfsttinten te zien aannemen en ze te zien dwarrelen in de wind. De tijd om 's ochtends je yogamatje tevoorschijn te halen voor de zonnegroet, om je te verliezen in een goed boek, om lang te borrelen tijdens het gouden uur en om de sterren te tellen aan de avondhemel. En er is geen betere manier om je ongestoord aan deze totale ontspanning over te geven dan een boottocht op de Franse kanalen of rivieren. Frankrijk wemelt ervan (met 8500 km aan bevaarbare waterwegen!), van het beroemde Canal du Midi in Occitanië tot de vele kanalen in de Bourgogne en van het Canal du Rhône tot dat van de Marne. Maar ook in de Elzas en niet te vergeten de Seine die je helemaal van Parijs naar Honfleur aan de Normandische kust brengt.
Door Caroline Revol-Maurel
Een gepassioneerde journaliste die houdt van ruige natuur, reizen en rock. Schrijft net zo graag over de lammergier als over Lou Reed. Vaak in het gezelschap van twee dochtertjes die ook al niet op hun mondje zijn gevallen!
