Kerken, kastelen, abdijen. Frankrijk koestert zijn historische erfgoed. Maar zelfs als deze bouwwerken niet volledig opgeknapt en nog een tikkeltje vervallen zijn, maken ze indruk. Zoals de abdij van Jumièges, in Normandië. Volgens velen de mooiste ruïne van Frankrijk. Deze historische abdij is echter niet de enige die een omweg waard is. Frankrijk kent talloze ruïnes en oude overblijfselen van een tijdloze schoonheid. We sprokkelden er een paar bij elkaar.
Magisch: abdij van Jumièges │ Normandië
Victor Hugo noemde het ‘de mooiste ruïne van Frankrijk’. Deze abdij uit 654, gelegen in een bocht van de Seine, behoorde dan ook tot de oudste en grootste kloosters van de westerse wereld. Eentje met een veelbewogen geschiedenis. Op zijn hoogtepunt telde de abdij meer dan 1.000 monniken. In de loop der jaren raakte het gebouw echter veelvuldig beschadigd. Zo werd het geplunderd en verbrand door de Vikingen, en later weer opgebouwd. Na een lange bloeiperiode kwam er als gevolg van de godsdienstoorlogen en de Franse Revolutie alsnog een eind aan het kloosterleven. De restanten van witte kalksteen maken echter nog altijd indruk en geven de locatie een filmisch decor. Niet voor niets is Jumièges een van de meestbezochte plekken van Normandië.
Artistiek: abdij van Montmajour │ Provence
Deze abdij, op een heuvel nabij Arles, vormde een belangrijke inspiratiebron voor Vincent van Gogh, die er veelvuldig zijn schildersezel plaatste om de ruïnes en de omringende velden in een reeks pentekeningen te vereeuwigen. De Abbaye de Montmajour werd gesticht in 948 door de benedictijnen en kende een lange bloeiperiode. Het was dan ook een bekend bedevaartsoord. Het complex bestaat uit meerdere gebouwen, waaronder een imposante donjon van waaraf je een geweldig uitzicht op de omgeving hebt. Maar ook de vele decoraties in de kruisgang van het oude klooster zijn bijzonder. De abdij is deels gerestaureerd en wordt tegenwoordig gebruikt voor lezingen en fototentoonstellingen in het kader van de Rencontres d’Arles.
Sprookjesachtig: Château de la Mothe Chandeniers │Loirestreek
De natuur lijkt zich langzaam meester te maken van het mysterieuze kasteel Mothe Chandeniers in Les Trois Mouthiers, in het departement Vienne. Alsof Doornroosje er ligt te slapen. Het skelet van dit magnifieke bouwwerk staat nog altijd stevig, maar verder is het kasteel toe aan een fikse opknapbeurt. Dankzij een crowdfundingactie is het gebouw tegenwoordig in handen van een collectief dat zich inzet voor het behoud van dit prachtige erfgoed. Bezichtigen is mogelijk. Wow-factor gegarandeerd! De renaissancestijl, het omringende water, de zuilengalerij en de torens die nog fier overeind staan geven dit kasteel een ongelooflijk sprookjesachtige uitstraling.
Feodaal: Château de Lavardin │Loirestreek
Het middeleeuwse plaatsje Lavardin, iets ten noorden van Tours en Blois, is aangemerkt als een van de plus beaux villages de France. Behalve aan de historische huizen, de fraaie ligging aan de rivier en de gotische brug is een deel van die charme onbetwist te danken aan het uitzicht op de restanten van het feodale kasteel op de naastgelegen heuvel. Dit ooit zo machtige kasteel dateert uit ongeveer 1070 en werd opgericht ter verdediging van het graafschap Vendôme. Het kasteel raakte in de loop der eeuwen verval maar de ruïnes kun je nog steeds bezoeken.
Hooggelegen: Château de Peyrepertuse │ Occitanië
Het indrukwekkende kasteel van Peyrepertuse is de must-see onder de katharenkastelen. Hoog boven op een rotspiek domineert dit kasteel de omgeving. Het is één van de zogenoemde ‘5 zonen van Carcassonne’, samen met de kastelen van Quéribus, Puilaurens, Termes en Aguilar. Deze vijf imposante burchten vormden in de dertiende eeuw een enorm obstakel voor vijanden van de katharen. De tand des tijds bleek echter sterker, al zijn de overblijfselen er niet minder imponerend door. Via een korte wandeling vanaf het dorp Duilhac-sous-Peyrepertuse is het kasteel te voet te bereiken.
Verlaten dorp: Occi │ Corsica
Er was eens … een dorp. Hoog in de heuvels boven Lumio, met een fantastisch uitzicht op de baai van Calvi. De verlaten nederzetting Occi werd ooit gesticht door een aantal kustbewoners van Corsica die op de vlucht sloegen voor de binnenvallende Sarracenen. Het dorp telde huizen, winkels en een (nu gerenoveerde) kapel. Echter met het verdwijnen van het water – de putten droogden op – verdwenen ook de bewoners. De laatste inwoner vertrok in 1914. Tegenwoordig zijn de middeleeuwse overblijfselen een geliefde wandelbestemming vanwege het uitzicht en de overblijfselen van de historische straatjes. De wandeling vanaf Lumio duurt ongeveer twee uur.
Dromerig: Chapelle de l’Ange au Violon │Occitanië
Het interieur van de Chapelle de l’Ange au Violon zou niet misstaan in een epische game. Het groene tapijt, het gouden licht en de gotische architectuur geven deze verlaten kapel iets dromerigs. De ruïne van dit 19e-eeuwse gebouw is te vinden in Saint-Étienne-le-Vieux, niet ver van Carcassonne. De naam is een verwijzing naar het bijzondere beeld van een engel met een viool. Omdat de kapel in particuliere handen is en vanwege de huidige staat van het gebouw is deze helaas niet door het grote publiek te bezoeken.
Onafgewerkt: Château Mennechet │Noord-Frankrijk
Het had zo mooi kunnen zijn … Maar het Château Mennechet in het Noord-Franse Chiry-Ourscamp (departement Oise) bleef onvoltooid achter na de dood van de negentigjarige eigenaar Alphonse Mennechet in 1903. Het 19e-eeuwse kasteel werd meermaals gebombardeerd tijdens de Eerste Wereldoorlog, en tijdens de Tweede Wereldoorlog fungeerde het als munitiedepot. Het is daarna nooit gerestaureerd en nu deels vervallen. Desondanks blijft het een echte blikvanger. Het bouwwerk is goed zichtbaar vanaf de openbare weg, al mag je het domein niet betreden aangezien het privébezit is.
Topstuk: Château du Fleckenstein │Elzas
De imposante burcht Fleckenstein is een van de meestbezochte ruïnes van de Elzas. Hoog boven op een rots van roze zandsteen in een zee van groen lijkt het een onneembare vesting. Het bouwwerk dateert uit de twaalfde eeuw en is een mooi voorbeeld van middeleeuwse architectuur. Op 338 meter hoogte torent het kasteel hoog boven de omgeving uit en heb je vrij uitzicht op het regionale natuurpark van de noordelijke Vogezen.
Door Yvonne Versteegh
Vertaler en contentmaker voor France.fr. Ontdekt Frankrijk het liefst op haar hardloopschoenen.