53 keer Frankrijk op de Unesco-werelderfgoedlijst

• Mont-Saint-Michel en zijn baai

Tussen Normandië en Bretagne ligt de Mont-Saint-Michel midden in een immense baai met het grootste getijdenverschil van Europa. Deze ‘Parel van het Westen’ met zijn benedictijner abdij in gotische stijl en het beschutte, achter muren gelegen dorpje is het hele jaar te bezoeken. Vanaf Parijs ben je er in 3,5 uur.

• De cisterciënzer abdij van Fontenay

De abdij van Fontenay is opgericht in 1119 in een lieflijke vallei in de Bourgogne. Het is daarmee de oudste nog bestaande cisterciënzer abdij van de wereld en een perfect voorbeeld van het zelfvoorzienende ideaal van de cisterciënzer gemeenschappen. Check de ingetogen architectuur, kerk, klooster, refter, slaapzaal, bakkerij en smidse.

• De basiliek en heuvel van Vézelay

Vézelay in de Bourgogne is een van de mooiste dorpen van Frankrijk. Hier op een heuvel staat de basiliek Sainte-Madeleine, een meesterwerk van romaanse bouwkunst dat in de 19e eeuw prachtig is gerestaureerd door Viollet-Le-Duc. De kerk biedt mooi zicht op de bergen van de Morvan en is het startpunt van een route naar Santiago de Compostela.

• De kathedraal van Amiens

De kathedraal van Amiens in Picardië - regio Hauts-de-France - is een van de grootste ‘klassiek’ gotische kerken van de 18e eeuw. Qua binnenvolume is de kathedraal zelfs de grootste van Frankrijk. Een schoonheid die iedereen ontroert.

• In Reims: de kathedraal Notre-Dame, de abdij Saint-Rémi en het Palais du Tau

Hier werd Clovis gedoopt en het merendeel van de Franse vorsten ingezegend: de Notre-Dame is de trots van Reims, de hoofdstad van de Champagne. De kathedraal is een van de beroemdste gotische bouwwerken en religieuze gebouwen van Frankrijk. Samen met de oude abdij van Reims - met een prachtig schip uit 11e eeuw - en het Palais du Tau - dat een belangrijke rol speelde in de eredienst - is je monumentale bezoek aan Reims compleet.

• De abdij van Saint-Savin-sur-Gartempe

Een uniek bouwwerk vanwege ruim vierhonderd vierkante meter aan fresco's uit de 10e en 11e eeuw die de tand des tijd perfect hebben doorstaan. De abdij van Saint-Savin in Nouvelle-Aquitaine is een architectonisch meesterwerk en wordt soms ‘de sixtijnse kapel van de romaanse tijd’ genoemd.

• De kathedraal van Bourges

Hij is vooral beroemd om zijn gebrandschilderde ramen, fraaie timpaan en beeldhouwwerken, deze kathedraal van Bourges, in de regio Centre-Val de Loire. Een meesterwerk van gotische bouwkunst van de middeleeuwen.

• De kathedraal van Chartres

Het hoogtepunt van de Franse gotische kunst, deze kathedraal in Chartres (regio Centre-Val de Loire). Wie hem bezoekt staat verbluft, niet alleen door de grootte van het gebouw maar ook door de 172 gebrandschilderde ramen, beroemd om hun diepblauwe kleur, het ‘blauw van Chartres’. Een zeldzaam goed bewaard gebleven rijkdom.

• In het historische centrum van Avignon: het Pauselijk Paleis, het bisschoppelijk complex en de Brug van Avignon

De mooie stad Avignon op de oevers van de Rhône was in de 14e eeuw de verblijfplaats van meerdere pausen. Het Palais des Papes is een vesting die een bezoek aan Avignon meer dan rechtvaardigt, net als de ring van verdedigingswerken en Avignons beroemde brug. Ook bezienswaardig: het Petit Palais en de romaanse kathedraal Notre-Dame-des-Doms.

• Arles en zijn romaanse en Romeinse monumenten

Arles is een mooie Provençaalse stad met indrukwekkende romaanse monumenten. Tot de oudste behoren de arena’s en het antieke theater uit de eerste eeuw voor Christus. Ook bijzonder: de Thermen van Constantijn, de necropolis van Alyscamps en de kerk van Saint-Trophime, een van de belangrijkste romaanse monumenten van de Provence.

• De bisschoppelijke stad van Albi

De gigantische burchtkerk Sainte-Cécile, gebouwd met rood-oranje bakstenen in een Zuid-Franse gotische stijl, heeft een uniek uiterlijk: je herkent deze blikvanger van Albi uit duizenden. Deze oude bisschopsstad speelde een grote rol in de kruistochten tegen de katharen. Je kunt er ook het Palais de la Berbie bezoeken en genieten van de pittoreske middeleeuwse buurtjes.

• De belforten van Frankrijk

Romaans, gotisch, renaissancistisch of barok: de 23 verschillende belforten in Les-Hauts-de-France zijn allemaal even typerend voor het stadsbeeld in het noorden van Frankrijk. De klokkentorens zijn gebouwd tussen de 11e en 17e eeuw en nu een klinkend succes op de werelderfgoedlijst.

• De zoutziederij van Salins-les-Bains en de koninklijke zoutziederij van Arc-et-Senans

De koninklijke zoutziederij van Arc-et-Senans in Bourgogne-France-Comté was een beroemde hofleverancier. Het complex heeft de vorm van een halve cirkel, een meesterwerk van Claude-Nicolas Ledoux, architect ten tijde van de Verlichting. Ruim 20 kilometer verderop bevindt zich de grote ziederij van Salins-les-Bains. Hij was 1200 jaar in bedrijf! Je leert er alles over zijn geschiedenis en het zware leven van de zoutzieders.

• De verdedigingswerken van Vauban

Vauban was de militaire architect van Lodewijk de 14e en heeft als geen ander zijn stempel gedrukt op de manier waarop verdedigingswerken werden gebouwd in Europa en ver daarbuiten. Zijn erfgoed bestaat uit twaalf groepen bouwwerken, van forten en citadellen tot stadsmuren en versterkte linies. Te bewonderen in onder meer Les Hauts-de-France, de Elzas en in Bretagne.

• Het antieke theater en de Arc de Triomphe van Orange

De Provencaalse stad Orange in de Rhônevallei herbergt een antiek theater dat een van de beste bewaarde van alle Romeinse theaters is. Zeer indrukwekkend is zijn gevelmuur van 103 meter lengte. Vlakbij staat een triomfboog die geldt als een van de mooiste en interessantste in zijn soort, met uitgebeitelde reliëfs die het ontstaan van de Pax Romana verbeelden.

• De historische en unieke citadel van Carcassonne

Deze cité met zijn vele wachttorens, dubbele ommuring, kasteel en prachtige gotische kathedraal heeft een onvoorstelbare allure. De parel van Occitanie is veel dank verschuldigd aan Viollet-le-Duc, die de stad in de 19e eeuw restaureerde.

• De Franse routes naar Santiago-de-Compostella

In Frankrijk starten vier routes naar Santiago de Compostella in Spanje, het bedevaartsoord dat sinds de middeleeuwen vele mensen in beweging zet en tot bezinning stemt. De Franse routes beginnen in Parijs, Vézelay (Bourgogne), Le Puy (Auvergne) en het Provençaalse Arles. De wegen leiden de wandelaars door schitterende landschappen vol erfgoed als kerken, heiligdommen, hospitalen, bruggen en kruispunten.

• Het Maison Carrée in Nîmes

Het Maison Carrée in Nîmes (Occitanië) bevindt zich midden in het centrum, vlak bij het Romeinse amfitheater. Het Maison Carrée is een van best bewaarde overblijfselen uit de klassieke oudheid van deze vroegere Romeinse stad. Het meer dan 2000 jaar oude bouwwerk – het dateert uit de eerste eeuw na Christus – werd opgericht ter ere van keizer Augustus, de eerste keizer van het Romeinse Rijk, en diens zonen. Hiermee was het een van eerste Romeinse tempels die bestemd was om het nieuwe regime en de loyaliteit van de veroverde gebieden te bekrachtigen.

• Gedenkplekken en begraafplaatsen ter herinnering aan de Eerste Wereldoorlog

Militaire begraafplaatsen, gedenktekens, oorlogsmonumenten: maar liefst 139 gedenkplekken en begraafplaatsen aan het westelijke front van de Eerste Wereldoorlog, gesitueerd in Frankrijk en België, zijn opgenomen op de werelderfgoedlijst van Unesco, waaronder het Ossuarium van Douaumont in de Lorraine, de nationale begraafplaats van La Fontenelle in de Vogezen, de militaire begraafplaats van Fromelles in Noord-Frankrijk, het Cimetière Faubourg in Amiens en het Mémorial in Arras. Een waardige erkenning voor de 10 miljoen slachtoffers van deze oorlog, die we in Frankrijk maar ook daarbuiten moeten blijven eren.

• Het mijngebied in Nord-Pas-de-Calais

In het hoge noorden van Frankrijk kun je je in Nord-Pas-de-Calais verdiepen in de unieke historie van de kolenmijnen van de 18e tot de 20ste eeuw. Overal in het landschap zie je nog steeds de typische steenbergen, groeves, stations, woningblokken en mijnwerkersdorpen, alsof er nooit iets is veranderd.

• Les Coteaux: wijnhuizen en -kelders in de Champagne

De heuvel Saint-Nicaise in Reims herbergt indrukwekkende wijnkelders, groot als ondergrondse kathedralen. In Épernay wordt de Avenue de Champagne omzoomd door illustere wijnhuizen als Moët & Chandon met het Fort Chabrol. Voeg daarbij historische unieke wijngebieden als Hautvillers, Aÿ en Mareuil-sur-Aÿ en je begrijpt de vermelding van het bijzondere champagnegebied op de unesco-werelderfgoedlijst.

• La Juridiction de Saint-Émilion

Een wijngebied met druivenstokken daar ooit geplant door de Romeinen, in een eindeloos vruchtbaar gebied met hellingen, valleien, platteland en hoogvlaktes. Het middeleeuwse Saint-Emilion ligt niet ver van Bordeaux en is een van de beroemdste feodale wijnstreken van Frankrijk, met zeven bekende wijndorpen. Niet vreemd dat pelgrims naar Santiago-de-Compostela hier graag stoppen…

• De unieke Climats in het wijngebied van de Bourgogne

Les Climats in het wijngebied van de Bourgogne, ten zuiden van Dijon, zijn kleine wijnpercelen met strikte grenzen in de gebieden Côte de Nuits en Côte de Beaune. Hier wordt een aantal van de beroemdste rode wijnen van de wereld gemaakt. Al eeuwenlang profiteren de wijnmakers hier op 1247 stukjes grond van excellente omstandigheden. En wijndrinkers op hun beurt ook!

• De Loirevallei tussen Sully-sur-Loire en Chalonnes

Hier kom je langs de rivier historische steden tegen als Blois, Chinon, Orléans, Saumur en Tours, wereldberoemde kastelen als Chambord, oogverblindende tuinen, bijzondere grotwoningen en schitterende tufstenen landhuizen met leistenen daken. De Loirevallei is een vorstelijk gebied, met overal langs de oevers een wonderschone natuur.

• Het paleis en park van Fontainebleau

Vanaf de 12e eeuw viel menige Franse vorst voor de charme van het jachtslot in Fontainebleau. Het ligt midden in een van de grootste bosgebieden van Île-de-France, ten zuiden van Parijs. Vooral François I stak veel tijd en geld in de uitbreiding en verfraaiing van de gebouwen. Hij had een Rome 2.0 in zijn hoofd: Italiaanse gebouwen waren zijn inspiratie. Het door een groot park omgeven paleis kan worden gezien als een symbiose van Franse renaissance en tradities.

• Het paleis en park van Versailles

Dit is het paleis van Lodewijk de 14e maar ook van Marie-Antoinette. De Franse monarchen woonden hier, ten zuidwesten van Parijs, tot aan de Revolutie van 1789 Vele (landschaps)architecten, beeldhouwers, kunstenaars en decorateurs hebben van het kasteel van Versailles en zijn parken een majestueuze plek gemaakt!

• Parijs, de oevers van de Seine

Van het Louvre tot de Eiffeltoren, van de Place de la Concorde tot het Grand Palais, van de Notre-Dame tot La Sainte-Chapelle: Parijs vertelt zijn hele geschiedenis via de gebouwen op de Seine-oevers. Ga er eens wandelen langs het water, over de bruggen en via de kades vanaf de Pont de Sully en de Pont d’Iéna, en het Ile de la Cité en het Ile Saint-Louis. Ook een boottocht over de rivier is een onvergetelijke ervaring.

• Le Havre: een herboren stad dankzij Auguste Perret

De Normandische stad Le Havre ligt aan Het Kanaal en moest na de Tweede Wereldoorlog grotendeels worden herbouwd. Een visionaire architect en liefhebber van beton, Auguste Perret, tekende voor de plannen. Het resultaat is een nog altijd moderne stad die eenheid en vertrouwen uitstraalt.

• De pleinen van Nancy: Stanislas, La Carrière en Alliance

De drie grote pleinen in Nancy zijn exemplarisch voor de subtiele enscenering, rijke architectuur en weelderige versieringen van de Verlichting. Samen zorgen ze voor een harmonieus stedelijk landschap, deze Place Stanislas, Place de la Carrière en Place d’Alliance.

• Bordeaux, Port de la Lune

Meteen na Parijs is Bordeaux de Franse stad met de meeste rijksmonumenten: 347 stuks. Je vindt ze vooral langs de kades, aan de Garonne en in de oude binnenstad oftewel het gebied dat Port de la Lune wordt genoemd. Deze architectonisch boeiende wijk ontstond tijdens de Verlichting en is perfect voor mooie stadswandelingen.

• Het historische Lyon

Lyon is als een openluchtmuseum op de plek waar Saône en Rhône samenkomen. Je vindt er restanten van het oude Romeinse Lugdunum, steile middeleeuwse straatjes in de wijk Fourvière, huizen uit de renaissance in Vieux-Lyon, klassieke panden op het Presqu’île en de typische bouwstijl van de heuvelachtige wijk Croix-Rousse.

• Straatsburg, Grande-Île en Neustadt

Stel je doet de Elzasser Wijnroute, stop dan eens uitgebreid in Straatsburg. Waarom? Om Grande-Île te bezoeken, het historische stadscentrum rond de kathedraal, doorsneden door rivieren en kanalen. Ook Neustadt is het bekijken waard, een stad die tussen 1871 en 1918 uit de grond werd gestampt onder Duitse regie.

• De architectonische erfenis van Le Corbusier

Het woonblok Cité radieuse in Marseille, de kapel in Ronchamp (Bourgogne), de Villa Savoye in Poissy - bij Parijs - en Le Cabanon in Roquebrune-Cap Martin aan de Côte d’Azur: allemaal ontworpen door de fascinerende en visionaire architect Le Corbusier. De Unesco heeft zeventien van zijn gebouwen als werelderfgoed bestempeld, waarvan tien in Frankrijk.

• Vichy, historisch kuuroord in Europa

Het elegante kuuroord Vichy, in de Auvergne, is een bezoek meer dan waard vanwege het architectonische erfgoed en de weldadige en therapeutische werking van het thermale water dat al sinds de Gallo-Romeinse tijd erkenning geniet.

• Nice, het ‘overwinteroord’ aan de Franse Rivièra

Het hele jaar door een zacht klimaat, de ligging aan zee en aan de voet van de Alpen, wandelpromenades en parken met exotische planten, statige villa's en gebouwen die al twee eeuwen lang het bewijs zijn van het kosmopolitische karakter van de stad: zowel in de zomer als in de winter is het heerlijk toeven in Nice.

• De Pont du Gard

Tussen Nîmes en Avignon ligt de Pont du Gard, de best bewaarde Romeinse constructie ter wereld en het drukbezochtste antieke monument in Frankrijk. Het aquaduct is ongelooflijk groot en ligt in een prachtige natuurlijke omgeving.

• Het Canal du Midi

Een bevaarbare route van 360 kilometer tussen Toulouse en de Middellandse Zee met onderweg ruim driehonderd waterwerken als sluizen, aquaducten, bruggen en tunnels. Het Canal du Midi in Occitanië is een uitzonderlijk technisch hoogstandje dat door schilderachtige landschappen loopt.

• De vuurtoren van Cordouan

De vuurtoren van Cordouan, ook wel het ‘Versailles van de Zee’ genoemd, waakt over het estuarium van de Gironde en is al meer van 400 jaar een lichtend baken voor zeelieden. Dit monumentale meesterwerk op zee is een van de oudste vuurtorens van Frankrijk die nog altijd in gebruik is.

• De middeleeuwse marktstad Provins

Hier heersten vroeger de machtige graven van Champagne, op minder dan honderd kilometer van Parijs. In de middeleeuwse vestingstad Provins waan je je terug in die tijd dankzij de historische monumenten, middeleeuwse toneelstukken in kostuums van toen, prachtige tuinen en musea.

• Prehistorische plek en grotschilderingen in de vallei van La Vézère

In de prehistorie leefden er mensen in de vallei van La Vézère in de Dordogne. Er zijn honderdvijftig archeologische vindplaatsen die teruggaan tot het paleolithicum en een dertigtal grotten met schilderingen, zoals Lascaux en zijn replica. Om vrijwel iedere bocht kom je wel iets bezienswaardigs tegen ...

• De grotschilderingen van Pont-d’Arc, oftewel de grot Chauvet-Pont d’Arc in de Ardèche

Een schat van vele duizenden jaren oud. In de vallei van de Ardèche zijn in 1994 de oudst bekende grotschilderingen van de wereld gevonden, in de grot Chauvet-Pont-d’Arc. Ze dateren van 30.000 tot 32.000 jaar voor Christus. Je kunt een - perfecte - replica bezoeken, een paar kilometer verderop. De emotie zal er niet minder om zijn: de tekeningen van mammoeten, beren, holenleeuwen en bizons ogen alsof ze gisteren zijn gemaakt.

• De prehistorische paalwoningen rond de Alpen

Tussen 5000 en 500 jaar voor Christus bouwden veel mensen paalwoningen rond de meren en moerassen van de Alpen en in andere delen van het Alpengebied. Van de ruim honderd vindplaatsen staan ook de elf Franse sites op de Unesco-werelderfgoedlijst.

• De Golf van Porto: de calanche van Piana, de golf van Girolata, het natuurgebied Scandola op Corsica

Corsica’s regionale natuurpark Scandola is een pareltje, zowel op het land als in het water. De rood granieten rotswanden steken prachtig af bij het blauw van de Middellandse Zee en de ruige begroeiing geurt er sterker dan waar ook. Bij dit gebied van 20 km² horen ook de calanques (inhammen) van Piana. Het ecosysteem wordt er op indrukwekkende wijze beschermd.

• De keten van de Puys en de Limagne-breuklijn in de Auvergne

In het centrale deel van Frankrijk is de Auvergne een interessant en oeroud vulkanisch gebied. De opmerkelijkste onderdelen zijn de breuklijn Limagne, de rij vulkanen oftewel de keten van de Puys en het bijzondere landschap bij de Montagne de la Serre. Een opmerkelijke en leerzame wereld.

• De mediterrane boerencultuur in het landschap van de Causses en Cevennen

Een berglandschap met diepe valleien, ten zuiden van het Centraal Massief en de Auvergne. Hier functioneerden de dorpen en grote stenen boerderijen op de terrassen van de Causses en Cevennen op dezelfde manier als de grote abdijen van de middeleeuwen. Het berglandschap van de Lozère is een van de weinige Franse plekken waar de dieren 's zomers nog altijd naar de hoger gelegen weiden worden gebracht, net als vroeger.

• De Mont Perdu in de Pyreneeën

Een uitzonderlijk berglandschap, deels in Frankrijk, deel in Spanje, met als hoogtepunt de Pic du Mont-Perdu, 3352 meter hoog. Aan de Spaanse kant de twee grootste en diepste kloven van Europa, aan de Franse kant drie rondlopende dalen, waarvan het Cirque de Gavarnie de bekendste is. Een razend boeiende wereld, met nog altijd veel begraasde velden en weilanden.

• De lagunes van Nieuw-Caledonië

De Franse archipel in de Stille Zuidzee is een van de drie grootste koraalriffen ter wereld, met een uitzonderlijke schoonheid. Weinig plekken ter aarde kennen zo’n diversiteit aan zeeleven (koraal, vissen, schildpadden, walvissen, zeekoeien) en aan begroeiing, van mangrovebossen tot allerlei soorten planten.

• Pitons, cirques et remparts op het eiland La Réunion

Het zijn de namen van roemruchte vulkanen en landschappen: de Piton de la Fournaise, de Piton des Neiges, het cirque van Mafate, de Piton d’Anchaing in het keteldal van Salazie, de Piton de Sucre en La Chapelle in het keteldal Cilaos… Samen maken ze van La Réunion een droombestemming, zeker voor wie houdt van wandelen. Op naar het nationale natuurpark van La Réunion, het Franse eiland in de Indische Oceaan.

• Taputapuātea in Polynesië

Op het eiland Ra’iātea in Polynesië ligt het heiligdom Taputapuātea, in een magisch overgangslandschap tussen bossen en lagune. Het is een stille getuige van duizend jaar mā’ohi-cultuur, deze marae: een ontmoetingsplek voor politieke en feestelijke ceremonies en voor begrafenisrituelen.

• Franse Zuidelijke en Antarctische Gebieden (TAAF)

Dit is de meest recente Franse inschrijving op de Unesco-lijst (2019). De Terres et mers australes françaises omvatten de grootste groep eilandjes in het zuiden van de Indische Oceaan: de Crozet-archipel, de eilanden Kerguelen en Saint-Paul-en-Amsterdam en ook zestig stipjes land in de sub-antarctische zone. Deze ‘oase’ in de zuidelijke wateren kent een van de grootste concentraties vogels en zeezoogdieren ter wereld.

• Natuurreservaat van La Massane in Occitanië

Het Réserve Naturelle du Forêt de la Massane bij Argelès-sur-Mer, gelegen tussen de kust van Occitanië en de bergen van de Pyreneeën, is een van de 40 oudste bossen van het mediterrane bekken. Omdat het al meer dan een eeuw onaangetast is door bosbouw, kenmerkt het zich door een uitzonderlijke biodiversiteit en vind je er onder meer beuken, hulstbomen, eiken, esdoorns, paddestoelen, roofvogels (waaronder de slechtvalk), reptielen, vissen en meer dan 3300 verschillende insecten.

• Vulkaan Mont Pelée en de vulkaantoppen (pitons) in het noorden van Martinique

De vulkaan Mont Pelée, met aan de voet het plaatsje Saint-Pierre, dat in 1902 door een uitbarsting volledig werd verwoest, herbergt een bijzondere biodiversiteit. Het is de habitat van meerdere bedreigde diersoorten. Zoals de allobates, een bedreigde kikkersoort, de inheemse veldslang en de Martiniquetroepiaal, een zangvogel. Het gebied van 14.000 hectare dat nu op de werelderfgoedlijst is opgenomen omvat alle vulkaantoppen (‘pitons’) in het noorden van Martinique, wat neerkomt op ruim 10% van het grondgebied van Martinique.

• De Marquesaseilanden in Frans-Polynesië

De Marquesaseilanden of Markiezenarchipel - en in het Frans de Îles Marquises - staan sinds 2024 op de werelderfgoedlijst van Unesco. Dit heeft de eilandengroep in de Stille Oceaan te danken aan de unieke natuurlijke en culturele rijkdom. De Marquesaseilanden maken deel uit van Frans-Polynesië dat uit vijf archipels bestaat. Vanwege de extreem geïsoleerde ligging in de wateren van de Stille Oceaan, en daardoor pas bewoond vanaf de 10de eeuw, is de natuur op het eiland goed beschermd gebleven en kenmerkt de eilandengroep zich door een ongekende biodiversiteit met zeldzame flora, zeevogels en een buitengewoon divers zeeleven.